Twierdzenia van Aubela – twierdzenia geometrii płaskiej przypisywane H. H. van Aubelowi. W literaturze geometrycznej określenie twierdzenie van Aubela używane jest w odniesieniu do przynajmniej dwóch różnych wyników.
Twierdzenie van Aubela dla czworokąta
Twierdzenie Aubela można stosować do wszystkich czworokątów, zarówno wypukłych jak i wklęsłych
- Twierdzenie
Przypuśćmy, że jest dany czworokąt ABCD. Po zewnętrznej stronie każdego boku tego czworokąta zbudujmy kwadrat, otrzymując kwadraty KAB,KBC,KCD i KDA (takie, że odcinek XY jest bokiem kwadratu KXY). Wówczas punkty przecięcia przekątnych kwadratów zbudowanych na przeciwległych bokach wyjściowego czworokąta wyznaczają parę odcinków równych i prostopadłych. Inaczej mówiąc, jeśli ZAB,ZBC,ZCD,ZDA są środkami kwadratów KAB,KBC,KCD,KDA (odpowiednio), to odcinki ZABZCD i ZBCZDA są prostopadłe i mają tę samą długość.
Twierdzenie van Aubela dla trójkąta
- Twierdzenie
Niech będzie dany trójkąt
proste i niech P będzie punktem Cevy w tym trójkącie, to znaczy P jest punktem przecięcia trzech prostych łaczących wierzchołki tójkąta z przeciwległymi bokami (lub ich przedłużeniami). Niech proste te będą oznaczone AA1, BB1 i CC1, gdzie
,
,
. Wówczas.
- Dowód
Niech
oznacza pole trójkąta
. Trójkąty
i
mają wspólny bok, więc stosunek ich pól jest równy stosunkowi ich wysokości, a ten ostatni jest taki sam jak
. Zachodzi więc,
skąd wynika, że.
Rozważając trójkąty
i
zauważamy, że mają one tę samą wysokość (opuszczoną ze wspólnego wierzchołka C), a zatem stosunek ich pól jest taki sam jak stosunek długości ich podstaw:
W podobny sposób otrzymujemy też.
Zatem
a z tych równości wynika, że(i)
.
Analogicznie uzasadniamy równość(ii)
.
Dodając stronami równości (i) oraz (ii) otrzymujemy,
co należało wykazać.