Elektrownia – zakład przemysłowy wytwarzający energię elektryczną przez przetwarzanie innych rodzajów energii.
Typy elektrowni
Podział ze względu na wykorzystanie ciepła odpadowego:
- elektrownia kondensacyjna
- elektrociepłownia
Podział ze względu na źródło energii pierwotnej:
- elektrownia cieplna
- elektrownia jądrowa
- elektrownia wodna
- elektrownia szczytowo-pompowa
- elektrownia słoneczna
- elektrownia wiatrowa
- elektrownia maretermiczna
- elektrownia maremotoryczna
- elektrownia geotermiczna
Elektrociepłownia jest to zakład przemysłowy wytwarzający w jednym procesie technologicznym w sposób skojarzony energię elektryczną oraz ciepło w postaci czynnika (najczęściej wody) o wysokiej temperaturze dla miejskiej sieci ciepłowniczej lub przemysłu.
Elektrociepłownie to najczęściej konwencjonalne siłownie cieplne z turbinami upustowo-kondensacyjnymi i upustowo-przeciwprężnymi. Turbiny obu typów wyposażone są w upusty ciepłownicze, z których para przegrzana zasila wymienniki ciepłownicze przekazując tam ciepło wodzie sieciowej doprowadzanej do instalacji komunalnej c.o. centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej (c.w.u.). Ostatnio coraz bardziej popularne stają się elektrociepłownie z turbinami gazowymi. Budowane są także elektrociepłownie o mniejszych mocach z klasycznymi tłokowymi silnikami na gaz lub silnikami diesla. Alternatywą dla elektrociepłowni stają się systemy tzw. kogeneracji rozproszonej z zastosowaniem silników Stirlinga.
Skojarzone wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej jest dużo efektywniejsze niż oddzielna produkcja, jednak wysoki koszt budowy sieci ciepłowniczej ogranicza stosowanie ogrzewania scentralizowanego do obszarów gęsto zaludnionych. System ten ma duże plusy, ponieważ ogranicza zużycie paliwa - emituje mniej spalin, niż oddzielnie zbudowane: kotłownia i elektrownia kondensacyjna. Powodem jest wykorzystanie ciepła, które w elektrowni kondensacyjnej jest tracone do otoczenia (ciepło skraplania pary wodnej), co wynika z II zasady termodynamiki.
Ciepłownia to zakład przemysłowy, którego głównym zadaniem jest produkcja czynnika (najczęściej wody) o wysokiej temperaturze dla miejskich sieci ciepłowniczej. Konwencjonalne układy (tj. opalane paliwami kopalnymi instalacje z kotłem) są obecnie spotykane rzadko. Wynika to z faktu iż dużo wyższą sprawność uzyskuje się produkując w sposób skojarzony energie cieplną i elektryczną (zobacz: elektrociepłownia).
Natomiast produkcja samego ciepła z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii staje się coraz bardziej popularna. Najpowszechniej wykorzystuje się do tego celu energię geotermalną, ale coraz częściej budowane są duże ciepłownie słoneczne, w których baterie kolektorów ogrzewają wodę do celów użytkowych.
Największą w obecnej chwili (luty 2004r.) ciepłownią słoneczną jest Solfjärrvärmeanläggning (Okręgowa Ciepłownia Słoneczna) w Kungälv (Szwecja), która rocznie zamienia około 4 000 000 kWh energii słonecznej na cieplną, użytkową.