Zespół muzyczny – grupa wykonawców muzycznych wspólnie wykonujących muzykę z wykorzystaniem głosów (z. wokalny), instrumentów muzycznych (z. instrumentalny) lub jednocześnie głosów i instrumentów (z. wokalno-instrumentalny).

Zespoły muzyczne wszystkich rodzajów często w zależności od liczebności ich składu określa się następującymi nazwami:

• duet - zespół złożony z dwóch wykonawców;
• trio (lub, gdy złożony tylko z wokalistów: tercet) - zespół złożony z trzech wykonawców;
• kwartet - zespół złożony z czterech wykonawców;
• kwintet - zespół złożony z pięciu wykonawców;
• sekstet - zespół złożony z sześciu wykonawców;
• rzadziej: septet, oktet lub nonet - zespół złożony z siedmiu, ośmiu lub dziewięciu wykonawców;
• Zespół złożony z większej ilości członków określa się mianem orkiestry;

W muzyce poważnej zespoły dzieli się na:

• zespoły wokalne, czyli chóry
• zespoły instrumentalne

Często oba rodzaje zespołów łączy się w celu wykonywania muzyki instrumentalno-wokalnej.

W muzyce rozrywkowej zwykle mamy do czynienia z zespołami wokalno-instrumentalnymi. Brak jest także formalnie ustalonych składów zespołów, można jednak zauważyć pewne tendencje. W muzyce jazzowej można zaobserwować większą płynność osobowych składów zespołów niż w muzyce rockowej (wyjątkiem od tej reguły jest Modern Jazz Quartet) oraz dosyć częste składy okazjonalne i czasowe, zwane też projektami. Zespoły instrumentalne są w jazzie znacznie popularniejsze niż w innych gatunkach muzyki rozrywkowej.

Zespół jazzowy

Z zasady, zespół składa się z sekcji rytmicznej i solistów. Trzonem sekcji rytmicznej są bębny (perkusja) i bas (gitara basowa). Gitara oraz instrumenty klawiszowe mogą funkcjonować zarówno w sekcji rytmicznej lub jako instrumenty solowe. Saksofon oraz trąbka funkcjonują wyłącznie jako instrumenty solowe.

Przykładowe składy jazzowe to:

Trio 

• bębny, bas, fortepian (np. trio Michela Petruccianiego)
• bębny, bas, gitara (trio gitarowe, np. Pat Metheny (g), Jaco Pastorius (b), Bob Moses (dr))
• bębny, bas, saksofon (w takim składzie grał John Coltrane (ts), proszę zwrócić uwagę na brak instrumentu harmonicznego)
• bas, gitara, trąbka (np. skład Christian McBride (b), Mark Whitfield (g), Nicholas Payton (t))

Kwartet 

• bębny, bas, fortepian, saksofon
• bębny, bas, gitara, trąbka
• bębny, bas, fortepian, gitara (gitara jest tu instrumentem solowym)
• bębny, bas, trąbka, saksofon (kwartet Ornette'a Colemana)

Kwintet

• bębny, bas, fortepian, saksofon, trąbka
• bębny, bas, trąbka, saksofon, saksofon (np. kwintet Alberta Aylera

Zespół rockowy 

Typowy zespół rockowy ukształtował się pod wpływem wczesnych grup bluesowych, a zwłaszcza zespołów Muddy'ego Watersa. Różnie traktowano gitary; podejście tradycyjne - jedna z gitar jest gitarą prowadzącą lub solową, a druga - rytmiczną lub akompaniującą (The Beatles); podejście nietradycyjne - właściwie nie ma gitary rytmicznej, obie mają status gitary prowadzącej (np. The Rolling Stones).

Trio

• bębny, bas, gitara (jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą; Cream, Jimi Hendrix Experience, Massacre, The Police)
• bębny, gitara/bas, instrumenty klawiszowe (np. Emerson, Lake and Palmer, Atomic Rooster, jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą)

 

Kwartet

• bębny, bas, gitara, gitara (jeden z najczęściej spotykanych składów grupy rockowej); The Beatles
• bębny, bas, gitara, saksofon (np. George Thorogood and the Destroyers; jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą)
• bębny, bas, gitara, organy/pianino (np. Graham Bond Organisation; jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą).
• bębny, gitara, organy/pianino, wokalista (dość nietypowy skład - np. The Doors)

Kwintet 

• bębny, bas, gitara, gitara, wokalista (np. The Rolling Stones)
• bębny, bas, gitara, organy/pianino, wokalista (np. The Animals)

Sekstet 

• bębny, bębny, bas, gitara, gitara, organy/pianino (dość nietypowy skład - np. Allman Brothers Band, Grateful Dead, jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą)
• bębny, bębny/marimba, bas, gitara, gitara, wokalista/saksofonista (np. Captain Beefheart and His Magic Band)
• bębny, bas, gitara, gitara, gitara, wokalista (np. Iron Maiden)