Nike Inc. (NYSE: NKE) – amerykańska firma, jeden z największych na świecie producentów obuwia, odzieży i akcesoriów sportowych.
Założona w 1964 roku w Washington County jako Blue Ribbon Sports przez Billa Bowermana i Philipa Knighta, który do 2004 był prezesem koncernu. Jej nazwa pochodzi od greckiej bogini Nike. Przychody za rok obrachunkowy 2004/2005 – 13,7 mld USD.
Kalendarium historii firmy
- 1964 – w styczniu powstaje Blue Ribbon Sport, zajmująca się początkowo dystrybucją japońskiego obuwia Onitsuka Tiger wśród uczestników sportowych imprez dla biegaczy w stanie Oregon. Wkrótce w ofercie pojawiają się także modele butów własnego projektu
- 1966 – powstaje pierwszy sklep BRS w Santa Monica
- 1971 – BRS kończy współpracę z Onitsuka, wypuszcza pierwszą samodzielną linię obuwia nazwaną "Swoosh". Zaprezentowany latem model butów dla piłkarzy otrzymuje nazwę "Nike"
- 1972 – "Nike" zostaje nazwą całej nowej linii obuwia BRS. Promowana jest wśród biegaczy biorących udział w zawodach "US Olympic Track & Field Trials". Koncern podpisuje pierwszy w historii przemysłu odzieży sportowej kontrakt na wyłączność noszenia butów z tenisistą Ilie Năstase. Sportowcy reklamujący wyłącznie produkty jednej firmy aż do następnej dekady pozostaną specjalnością Nike
- 1977 – powstał pierwszy slogan promujący firmę: "There is no finish line" (pol. Mety nie istnieją)
- 1978 – Blue Ribbon Sport oficjalnie zmienia nazwę na Nike
- 1979 – M. Frank Rudy stworzył i opatentował technologię "powietrzną" dla butów Nike, którą zastosowano w serii butów do biegania "Tailwind". Polegała ona na wypełnieniu podeszwy plastikowymi membranami zawierającymi powietrze w celu dodatkowej amortyzacji
- 1980 – na rynek trafia ok. 2,5 miliona akcji firmy
- 1982 – technologia poduszek powietrznych trafia do linii obuwia dla koszykarzy, nazwanej "Air Force"
- 1985 – Nike jako pierwsza firma odzieżowa tworzy kolekcję odzieży sygnowaną nazwiskiem sportowca: linię butów do koszykówki Air Jordan, bazującą na popularności młodej gwiazdy NBA Micheala Jordana
- 1986 – przychody firmy po raz pierwszy przekraczają sumę jednego miliarda dolarów
- 1987 – w nowej linii obuwia "Air Max" poduszka powietrzna nie jest ukryta wewnątrz podeszwy, a jest wyeksponowana na zewnątrz
- 1988 – sloganem firmy zostaje Just do it (pol. Po prostu to zrób)
- 1995 – korporacja podpisała długoterminowe umowy z drużynami piłkarskimi pochodzącymi z obu Ameryk oraz otworzyła się na futbol europejski, podpisując umowę z angielskim zespołem Arsenal Londyn
- 1998 – po serii skandali związanych z wyzyskiem pracowników w krajach trzeciego świata, przyjęta zostaje nowa polityka zatrudnienia firmy, definiująca minimalny wiek pracowników, jakość zatrudnienia, programy edukacyjne, oraz zakładająca stały monitoring fabryk
- 2002 – w związku z plagą otyłości ruszyła akcja "NikeGO" mająca na celu popularyzację aktywności ruchowej wśród amerykańskich nastolatków
- 2003 – Nike wykupuje firmę Converse za kwotę 305 milionów dolarów. Również w tym roku, po raz pierwszy w historii działania firmy zyski z sprzedaży zagranicznej przekroczyły zyski z sprzedaży w Ameryce
- 2004 – Phil Knight ustępuje z pozycji prezesa zarządu firmy, jednak pozostaje w zarządzie
- 2006 – roczny dochód rośnie o ponad 12%, przekraczając kwotę 13,45 miliardów dolarów
Kontrowersje
W latach 90. wybuchł skandal związany z ujawnieniem warunków pracy w fabrykach lokalnych podwykonawców pracujących na zlecenia firmy Nike. M.in. w fabrykach szyjących buty Nike w Indonezji łamano prawa pracownicze dotyczące warunków pracy, BHP i wynagrodzeń. Reputacji firmy zaszkodziło również to, że w niektórych fabrykach do produkcji jej sprzętu sportowego zatrudniano dzieci. Reperkusją tych wydarzeń była spadająca sprzedaż produktów Nike. Koncern w następnych latach wypracował specjalne kodeksy postępowania z pracownikami zatrudnionymi w najuboższych krajach świata oraz przyjął całkowity zakaz korzystania z pracy dzieci.
Za całokształt przekazu reklamowego Nike była dwukrotnie nagradzana na festiwalu reklamy w Cannes (1994, 2003). Jednak hasło Nike You don't win silver, you lose gold (pol. Nie wygrywasz srebra, tylko tracisz złoto), wiodące dla kampanii reklamowej przy okazji Olimpiady w Atlancie w 1996 wywołało w USA powszechne oburzenie z powodu sensu przeczącego olimpijskiej idei szlachetnej rywalizacji i pochwały wysiłku sportowego.
Sponsorowane piłkarskie reprezentacje narodowe
Australia
Brazylia
Chorwacja
Estonia
Holandia
Korea Południowa
Meksyk
Portugalia
Serbia
Słowenia
Stany Zjednoczone
Turcja
Polska
Sponsorowane piłkarskie kluby
- Aston Villa FC
- Arsenal Londyn
- Atlético Madryt
- Celtic F.C.
- FC Barcelona
- FC Porto
- Fulham F.C.
- Inter Mediolan
- Juventus Turyn
- KGHM Zagłębie Lubin
- Manchester United F.C.
- Paris Saint-Germain F.C.
- SM Caen
- PSV Eindhoven
- Valencia C.F.
- VfL Wolfsburg
- Wisłoka Dębica