Arsen (As, łac. arsenicum) – pierwiastek chemiczny z grupy metaloidów. Posiada 4 izotopy 73, 74, 75 i 76, z których trwały jest tylko izotop 75.
Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 2,5 ppm (zajmując 20. miejsce pod względem rozpowszechnienia wśród pierwiastków). Tworzy ponad 200 minerałów, z których najbardziej rozpowszechnione są: arsenopiryt, lelingit, orpiment, realgar. Często towarzyszący także złożom siarczkowym innych metali, np.:pirytom, chalkopirytom, galenie, blendzie cynkowej. W naturze arsen występuje również w niektórych związkach organicznych, tj. kwas metyloarsenowy(V), kwas metyloarsenowy(III), kwas dimetyloarsenowy(V) (kwas kakodylowy), kwas dimetyloarsenowy(III), metyloarsyny, tlenek trimetyloarsyny, sole tetrametyloarsoniowe, arsenobetaina, arsenocholina.
Do naturalnych źródeł arsenu w przyrodzie zalicza się erupcje wulkanów (około 17 000 ton rocznie) i (w mniejszym stopniu) ługowanie arsenu ze skał osadowych i magmowych. Jako źródła antropogeniczne wymienia się: uboczną emisję w wyniku procesów wydobycia i hutnictwa rud metali nieżelaznych (około 61 000 ton rocznie), spalanie paliw kopalnianych (głównie węgla brunatnego i kamiennego).
Łączna produkcja arsenu na świecie wynosi około 35 000 ton (przeliczeniu na As2O3), z czego jedynie 3% stanowi czysty metal. Największymi jego producentami są Chiny (około 50% światowej produkcji) i Chile (25%). Metaliczny arsen produkuje się na głównie na 2 sposoby: poprzez rozkład arsenopirytu lub lelingitu w temperaturze 650-700°C; redukcja arszeniku węglem lub tlenkiem węgla.
Arsen posiada dwie odmiany alotropowe:
- α – jest kruchym metalem, który matowieje w kontakcie z powietrzem i silnie reaguje z wodą.
- β – jest żółtym, bezpostaciowym proszkiem, dużo mniej reaktywnym od odmiany α.