Wszystko - Włochy

Strona startowa
Kontakt
Księga gości
Technika
Historia
Astronomia
Podział administracyjny
Państwo
=> Polska
=> Mauretania
=> San Marino
=> Andora
=> Watykan
=> Francja
=> Stany Zjednoczone Ameryki
=> Wielka Brytania
=> Hiszpania
=> Włochy
Muzyka
Zwierzęta
Rośliny
Mitologia
Malarstwo
Wrestling
Piłka Nożna
Zespół muzyczny
Film
Kabaret
Partia Polityczna
Polityka
Siły Zbrojne, Wojsko
Zasoby naturalne
Medycyna
Papież
Religia, Związek wyznaniowy
Firma, Przedsiebiorstwo, Koncern, Korporacja, Spółka
Serial Telewizyjny, Telenowela
Hutnictwo
Plemię, Wielkie Plemię
Wieżowiec
Rolnictwo
Czasopismo, Gazeta
Święci, Błogosławieni i Słudzy Boży
Literatura
Miasto, Wieś, Osada
Pisarz; Poeta; Dramaturg
Imię
Książęta, Królowie,Cesarze, Prezydenci, Premieerzy, Ministrowie, Politycy
Rody,Dynastie
Gra komputerowa
Kościół (budynek) i Cerkiew (budybek)
Narkotyk
Transatlantyk (statek)
Fantastyka
Chemia
Fundacja
Skoki Narciarskie
Zamek, pałac
Stadion, Hala
Wielka Rzeczpospolita
Chorby
Sporty Walki, sztuki walki
Reality Show
Synagoga
Ankiety
Portal Internetowy, Strona intrnetowa
Organizacja, początki, początki,teologia i liturgia
Aktor, Muzyk, Kompozytor, Producent filmowy, Producent muzyczny, Dialogista
Uniwersytet, Politecjnika, Akademia, Szkoła wyższa
Album, Singiel
Filozofia
Telewizja publiczna, Telewizja
Patriarcha
Matematyka, Logika
Język (mowa)
Kopalnie
Prawo
Informatyka
Szkoła Podstawowa, Gimnazjum, Liceum Ogólnokrzałcące, Technikum, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Liceum Profilowane
Dziennikarz, Publicysta,
Fizyka
Biologia
Ekonomia
Elektrownia, Elektrociepłownia, Ciepłownia
Zakon
Charakterystyki postaci
Psychologia, Psychiatria, Seksuologia
Komiks
Rzemiosło
Fikcyjne Organizacje i Organy władzy
Skala Termometryczna
Gatunek Muzyczny
Fikcyjne Konflikty zbrojne i bitwy
Waluta
Zawód
Architektura
Inżynieria
Plac, Rynek
Meczet
Kopalnia
Cmentarz, Kirkut, Mizar
Klasztor, Monastyr, Ławra, Klasztor buddyjski
Pisarz, Poeta, Dramaturg
Boks
Karty do gry



 
Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.

Ustrój polityczny i partie polityczne

Ustrój demokratyczny, republika z dwuizbowym parlamentem (kadencja pięcioletnia)

  • Izbą Deputowanych (630 miejsc)
  • Senatem (315 miejsc + senatorowie dożywotni)

Obie izby parlamentu wybierane są w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym. Jest 27 sztucznie wytyczonych okręgów w wyborach do Izby Deputowanych, a w wyborach do Senatu okręgami są regiony.

Głową państwa jest Prezydent Republiki wybierany na 7-letnią kadencję przez Zgromadzenie Narodowe – wspólnie obradujące obie izby parlamentu, wraz z reprezentantami regionów (1 z Valle d'Aosta, z pozostałych 19 regionów po 3).

Ustrój państwa można określić jako odmianę systemu parlamentarnego, w której wzmocniono jednak rolę prezydenta – dysponuje on na przykład swobodnym prawem desygnowania premiera – co jest istotne w systemie wielopartyjnym; w przypadku dymisji rządu może jej nie przyjąć i rozwiązać parlament.

System polityczny panujący we Włoszech powszechnie zaliczany jest do mało stabilnych. Rozwiązany 6 lutego 2008 gabinet Romano Prodiego był 61. rządem po zakończeniu II wojny światowej.

Włoski system partyjny

Włoski system należy do wielopartyjnych. Scena polityczna jest mocno rozdrobniona, jednak aktualnie najważniejsze partie skoncentrowane są w dwóch obozach – rządzącej koalicji centroprawicowego Ludu Wolności z Ligą Północną oraz w pozostającej w opozycji do rządu koalicji partii centrolewicowych, w tym m.in. Partii Demokratycznej. Do głównych ugrupowań włoskiej sceny politycznej zalicza się:

  • Lud Wolności (wł. Il Popolo della Libertà);
  • Partia Demokratyczna (wł. Partito Democratico);
  • Liga Północna (wł. Lega Nord);
  • Unia Chrześcijańskich Demokratów i Centrum (wł. Unione dei Democratici Cristiani e di Centro).

Podział administracyjny

Włochy podzielone są na 20 regionów (5 z nich na prawach szczególnych), 109 prowincji (z których 2 są autonomiczne) i 8092 gminy. Regiony:

Nazwa polska Nazwa włoska Stolica Ludność (2005) Powierzchnia (km²)
Włochy-mapa administracyjna.png
Italy.geohive.gif
Abruzzo bandiera.svg Abruzja Abruzzo L'Aquila 1299 272 10 793
 Apulia Puglia Bari 4068 167 19 364
Flag of Basilicata.svg Basilicata Basilicata Potenza 596 546 9992
Emilia-Romagna-Bandiera.png Emilia-Romania Emilia-Romagna Bolonia 4151 369 22 122
Friuli-Venezia Giulia-Flag.png Friuli-Wenecja Julijska Friuli-Venezia Giulia Triest 1204 718 7712
Flag of Calabria.svg Kalabria Calabria Catanzaro 2009 268 15 083
Flag of Campania.svg Kampania Campania Neapol 5788 986 13 592
Flag of Lazio.png Lacjum Lazio Rzym 5269 972 17 210
Flag of Liguria.svg Liguria Liguria Genua 1592 309 5421
Flag of Lombardy.svg Lombardia Lombardia Mediolan 9473 084 23 861
Coat of arms of Marche.svg Marche Marche Ankona 1518 780 9695
Flag of Molise.svg Molise Molise Campobasso 321 953 4438
Piemonte.svg Piemont Piemonte Turyn 4330 172 25 398
Flag of Sardinia.svg Sardynia Sardegna Cagliari 1650 052 24 090
Flag of Sicily.svg Sycylia Sicilia Palermo 5013 081 25 701
Flag of Tuscany.svg Toskania Toscana Florencja 3598 269 22 990
Flag of Trentino-South Tyrol.svg Trydent-Górna Adyga Trentino-Alto Adige / Südtirol Trydent 974 613 13 599
Regione-Umbria-Stemma.svg Umbria Umbria Perugia 858 938 8454
Flag of Valle d'Aosta.svg Dolina Aosty Valle d'Aosta / Vallée d'Aoste Aosta 122 868 3266
Flag of Veneto.png Wenecja Euganejska Veneto Wenecja 4699 950 18 390

¹ Do regionu Lombardia należy także włoska enklawa w Szwajcarii o nazwie Campione d'Italia.

Miasta

Koloseum w Rzymie
Mediolan
Rzym Mediolan
Neapol
Turyn
Neapol Turyn
Palermo
Genua
Palermo Genua
Cagliari
Wenecja
Cagliari Wenecja

Do najludniejszych miast włoskich należy Rzym, Mediolan oraz Neapol.

Lp. Miasto Ludność Region
1990 2001 2004
1. Coat of arms of Rome.svg Rzym 2775 250 2546 804 2553 873 Flag of Lazio.png Lacjum
2. CoA Città di Milano.svg Mediolan 1369 231 1256 211 1299 439 Flag of Lombardy.svg Lombardia
3. CoA Città di Napoli.svg Neapol 1067 365 1004 500 995 171 Campania-Bandiera.png Kampania
4. Torino-Stemma.png Turyn 962 507 865 263 902 255 Piemonte.svg Piemont
5. Palermo 698 556 686 722 675 277 Flag of Sicily.svg Sycylia
6. CoA civ ITA genova.png Genua 678 771 610 307 605 084 Liguria-Bandiera.png Liguria
7. Bolonia 404 378 371 217 374 425 Emilia-Romagna-Flag.png Emilia-Romania
8. Firenze-Stemma.png Florencja 403 294 356 118 368 059 Toscana-Bandiera2.png Toskania
9. Bari-Stemma.png Bari 342 309 316 532

Flag of Apulia.png Apulia

10. Katania 333 075 313 110 305 773 Flag of Sicily.svg Sycylia

Gospodarka 

Włochy zajmują pierwsze miejsce w produkcji win na świecie (zaraz po nich jest Francja). Kraj jest wysoko rozwinięty. Górnictwo odgrywa coraz mniejszą rolę z powodu wyczerpania złóż. Największe znaczenie ma przemysł środków transportu. Istotny jest przemysł motoryzacyjny – Włosi produkują między innymi samochody marki Fiat,Ferrari, Maserati, Iveco, Lancia, Alfa Romeo, Pagani i Lamborghini .

Turystyka 

Od lat Włochy znajdują się na 3-4 miejscu pod względem liczby przyjeżdżających turystów zagranicznych i wpływów z turystyki, które sięgają 2% PKB. W 2003 roku liczba osób odwiedzających Włochy osiągnęła 39,6 mln, zaś dochody z turystyki zagranicznej 28,8 mld dolarów USA. Na potrzeby obsługi ruchu turystycznego zbudowano ogromną liczbę obiektów noclegowych, restauracji i barów, a coroczne wydatki promocyjne i reklamowe wynoszą ponad 230 mln euro. Baza noclegowa osiągnęła 2 mln łóżek w obiektach o rozmaitym standardzie.

Demografia 

(XII 2007)
Liczba ludności 59 619 290
kobiety 30 669 543
mężczyźni 28 949 747
Ludność według wieku (I 2008)
0 – 14 lat 14,1%
15 – 64 lat 65,9%
ponad 64 lata 20,0%
w tym: ponad 80 lat 5,5%
Społeczeństwo
Przyrost naturalny -0,12‰
Współczynnik urodzeń 9,5 urodzeń na 1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów 9,6 zgonów na 1000 mieszkańców

Włochy należą do najludniejszych państw Europy (czwarte miejsce na kontynencie) o wysokiej, lecz zróżnicowanej gęstości zaludnienia. Na 1 km² przypada średnio prawie 198 osób, ale w niektórych regionach wskaźnik ten jest znacznie wyższy, np. w Lombardii wynosi on ok. 388 mieszk./km², w Ligurii – 291, w Lacjum – 303, a w Kampanii – nawet 425. Wyraźnie słabiej zaludnione są obszary na południu: Basilicata – tylko 60 mieszk./km², a Moliza – 73; wysoką gęstość zaludnienia ma zaś Apulia – 209 osób na km². Najrzadziej zaludniona jest wysokogórska Dolina Aosty – 38. Z dwóch głównych wysp Sycylię zasiedla 195 mieszk./km², a Sardynia zaledwie 68 mieszk./km².

Prawie całą ludność stanowią katolicy – 87,6% (licząc wszystkich ochrzczonych), z których niewielu regularnie praktykuje. Przez długi czas o stanie praktyk religijnych obowiązywały dane, że około 30% Włochów uczestniczy w niedzielnych nabożeństwach przynajmniej raz w tygodniu, a kolejne 20% przynajmniej raz w miesiącu. Dane te pochodziły z ośrodków sondażowych, w których respondenci sami określali własne zaangażowanie religijne. Jednakże badania przeprowadzone przez Patriarchat Wenecji w 619 kościołach wykazały, że jedynie 15% wiernych każdej niedzieli uczestniczy we mszach, a 8% przynajmniej raz w miesiącu, co daje razem 23%. W północnej części kraju (włoski Tyrol) żyje kilkadziesiąt tysięcy protestantów, a w całym kraju około 675 tysięcy (1,1%). Pozostałymi największymi wspólnotami chrześcijańskimi są prawosławni (1,2%) i Świadkowie Jehowy (0,9%). Napływ imigrantów z Albanii i krajów arabskich spowodował wzrost liczby muzułmanów do 1,2 miliona (2,1%), a ich skupiskami są Apulia, Basilicata, Rzym, Genua i Mediolan. Coraz liczniejsi stają się także wyznawcy religii wschodnich, głównie sikhizmu, hinduizmu i buddyzmu (łącznie 0,6%). Ponadto w Rzymie i Mediolanie mieszkają znaczniejsze grupy wyznawców judaizmu – w sumie w całych Włoszech 25 – 45 tysięcy. 3,4 miliona Włochów (5,8%) formalnie nie należy do żadnej wspólnoty religijnej, ale osób deklarujących ateizm, brak wyznania lub obojętność religijną prawdopodobnie jest nawet trzykrotnie więcej.

Zdjęcie satelitarne Włoch
Rzym

Włochy mające niegdyś jeden z wyższych wskaźników przyrostu naturalnego w Europie od piętnastu lat borykają się z przewagą zgonów nad urodzeniami. W 2003 wskaźnik urodzeń na 1000 mieszkańców wyniósł 9,4, zaś zgonów 9,8, co dało naturalny ubytek ludności na poziomie 0,4 promila. Obecnie dzięki imigrantom przybywającym z różnych stron świata pragnących zalegalizować swój pobyt, liczba ludności kraju ciągle wzrasta; przewiduje się, że wkrótce przekroczy 60 mln. Dzięki znacznemu postępowi medycyny oraz opieki zdrowotnej Włochy szczycą się jednym z najniższych wskaźników śmiertelności niemowląt, który spadł poniżej 5 na 1000 urodzeń żywych oraz najdłuższym – po Szwecji przeciętnym trwaniem życia spośród wszystkich krajów UE; mężczyźni żyją średnio 78,5 lat, zaś kobiety 82,7 lat (dane z 2003 roku).

Struktura wiekowa ludności wykazuje szybki wzrost udziału ludności starszej niż 65 lat (poprodukcyjnej) i jednocześnie spadek udziału dzieci i młodzieży w ogólnym zaludnieniu kraju. W 2003 roku osoby mające 19 lat i mniej stanowiły 18,9% ogółu mieszkańców, od 20 do 39 lat – 29,7%, w wieku od 40 do 64 lat – 32,4% i w wieku 65 lat i powyżej aż 19,0%.

53,4% włoskich rodzin nie posiada dzieci, 22% ma jedno dziecko, 20% dwoje dzieci, 4,5% rodzin posiada trójkę dzieci,1% posiada czwórkę dzieci .

Aktywność zawodowa jest znacząco niższa od średniej unijnej, albowiem w 2003 roku tylko 24,4 mln osób pracowało w gospodarce (43%) wobec średniej unijnej ponad 51%. Od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku szybko spada zatrudnienie w rolnictwie oraz nieco wolniej w przemyśle, wzrasta natomiast liczba pracujących w usługach.

Struktura zatrudnienia była następująca (w procentach; dane za lata 2003/1990): przemysł 24,6/26,8, budownictwo 6,9/7,3, handel 15,4/14,8, transport i łączność 6,2/5,9, rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo 4,8/8,3, inne działy gospodarki 42,1/36,9.

Włochy należą do krajów o najwyższym w świecie poziomie edukacji, czego przejawem jest bardzo duża liczba studentów wynosząca w 2003 roku 1,86 mln, czyli 32,6 na tysiąc mieszkańców; w największych ośrodkach akademickich jak Rzym, Mediolan, Turyn, Neapol, Padwa czy Bolonia z najstarszym uniwersytetem na świecie studiuje po kilkadziesiąt tysięcy osób. W tym samym roku użytkownikami komputerów było 15,7 mln osób.

Wskaźnik urbanizacji rośnie powoli ze względu ostre tempo wyludniania się największych miast i przenoszeniem się ludności na przedmieścia – formalnie wiejskie. Statystyka włoska ponadto nie publikuje oficjalnych danych o zespołach miejskich, tylko o gminach w ich ścisłych granicach administracyjnych, niezależnie od statusu prawnego. W 2003 roku w miastach mieszkało prawie 68% ludności, przy czym wskaźnik koncentracji ludności w największych miastach jest wyraźnie mniejszy niż w innych podobnej wielkości krajach Unii. Od połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku Włochy notują znaczny napływ imigrantów, głównie z Albanii (Apulia), krajów arabskich północnej Afryki oraz Ameryki Południowej, którzy zasiedlili zwłaszcza Rzym i jego peryferia oraz okolice Mediolanu i Turynu, a także inne miasta na północy kraju. Liczba imigrantów w 2003 roku wyniosła 1126000, czyli 2% ludności, z czego około 32 tysiące stanowili Polacy. Wspomniana migracja ludności większych miast jest bardzo ciekawym zjawiskiem powodującym – niekiedy drastyczny – spadek zaludnienia głównych miast na rzecz osiedli podmiejskich.

Rozwój ludności najważniejszych miast włoskich przedstawia tabela (wszystkie liczące co najmniej 50 tysięcy mieszkańców), przy czym pod kreską zestawiono te pozostałe stolice prowincji, które nie osiągnęły tejże liczby mieszkańców:

Imigranci

Włochy dopiero w latach 80. XX wieku stały się krajem będącym celem wielu imigrantów. Obecnie nielegalna imigracja stanowi duży problem dla rządu włoskiego, bowiem kraj ten posiada linię brzegową o długości 7600 km, którą trudno jest zupełnie uszczelnić. Każdego roku przybywają tutaj tysiące imigrantów z Afryki, Chin, Indii, Turcji, Filipin, Albanii i innych. Dziesiątki ludzi ginie podczas ciężkiej morskiej przeprawy. W samym roku 2005 do Włoch przybyło około 1 miliona nielegalnych imigrantów. W sumie na wyżej wymienione państwa przypada 38% spośród ogółu przyznanych pozwoleń na stały pobyt.

Duży wpływ na liczbę imigrantów przybywających do Włoch mają uchodźcy; takie wydarzenia jak konflikty na Bałkanach czy w basenie Morza Śródziemnego nie pozostają bez wpływu na ruchy imigracyjne. W 2005 roku zanotowano 95 500 wniosków o azyl. W obecnych czasach coraz większy napływ ludności napływa tutaj z takich krajów jak: Afganistan, Iran czy Irak. Oczywistym wydaje się fakt, iż sprawa imigracji legalnej i nielegalnej będzie ciągle powracać, ponieważ mimo że obecnie imigranci stanowią około 2,5% społeczeństwa włoskiego, ich liczba ciągle rośnie. W 2007 włoski rząd oszacował, że w kraju żyje już ponad 1 milion muzułmanów. Innymi licznymi grupami imigrantów mieszkających we Włoszech są: obywatele dawnej Jugosławii (800 tys.), Albańczycy (~500 tys.), Azjaci (360 tys.), Rumuni (320 tys.), ludność z Europy Wschodniej (300 tys.), ludność z Ameryki Południowej (280 tys.), Afrykanie (220 tys.), Francuzi (180 tys.), Chińczycy (140 tys.), Ukraińcy (107 tys.), Niemcy (100 tys.), Polacy (60 tys.) oraz pozostałe grupy ludzi, których liczba ogółem szacowana jest na około 270 tys.

Grupy etniczne i języki 

Prawie całą ludność rodzimą stanowią Włosi, mówiący licznymi dialektami i odmianami języka włoskiego. Ponadto państwo włoskie uznaje istnienie następujących rodzimych mniejszości językowych:

Grupa etniczna Liczebność Język ojczysty Region
Italy - Forms of Dialect.jpg
Languages spoken in Italy.svg
Sardyńczycy 1 269 000 sardyński Sardynia
Friulowie 526 000 friulski Friuli-Wenecja Julijska
Tyrolczycy 290 000 niemiecki Trydent-Górna Adyga
Oksytańczycy 178 000 oksytański Piemont, Liguria, Kalabria
Romowie 130 000 cygański całe Włochy
Albańczycy 98 000 albański południowe Włochy
Frankoprowansalczycy 90 000 franko-prowansalski Piemont, Valle d'Aosta, Apulia
Słoweńcy 70 000 słoweński Friuli-Wenecja Julijska
Ladynowie 55 000 ladyński Trydent-Górna Adyga, Wenecja Euganejska
Francuzi 20 000 francuski Valle d'Aosta
Grecy 20 000 grecki Kalabria, Apulia
Katalończycy 18 000 kataloński Sardynia (miejscowość Alghero)
Chorwaci 2600 chorwacki Molise
Karyntczycy 2000 niemiecki, friulski Friuli-Wenecja Julijska
Karnijczycy 3500 friulski Friuli-Wenecja Julijska
Dzisiaj stronę odwiedziło już 20 odwiedzający (95 wejścia) tutaj!
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja