Sól kamienna, halit - skała osadowa chemogeniczna, składa się głównie z ziaren minerału o nazwie halit (będącego prawie czystym chlorkiem sodu - 99,1% NaCl). Zaliczana do ewaporatów.
Właściwości
- Wzór chemiczny: NaCl
- Układ krystalograficzny: regularny
- Twardość w skali Mohsa: 2
- Łupliwość: doskonała trójkierunkowa
- Rysa: biała
- Przełam: muszlowy
- Gęstość : 2,2 g/cm3
- Barwa: bezbarwna, czasem różne zabarwienia (biała lub szara)
- Połysk: szklisty, słabnie po pochłonięciu wody
- Inne: Słony smak
Podrzędnie może zawierać minerały ilaste, kalcyt, gips, anhydryt, kainit, sylwin. Ma strukturę ziarnistą, jest skałą miękką, plastyczną, łatwo rozpuszczalną w wodzie. Wyróżniane są różne (lokalne) jej odmiany: sól lodowa, sól trzaskająca, sól spiżowa, sól szybikowa, sól jadalna, sól bryłowa, zuber.
Tworzy naskorupienia, naloty, wykwity. Najczęściej jest bezbarwna lub biała ale również pomarańczowa, czerwona, fioletowa, brązowawa, różowawa, zielonawa, niebieskawa bądź czarna. Jest bardzo krucha.
Występowanie
Powstaje przez odparowanie bezodpływowych zbiorników wodnych (wysychające jeziora, morza, laguny, tarasy zalewowe).
Sól z wody morskiej lub z wód jezior słonych pozyskuje się we: Włoszech, Francji, Portugalii, Hiszpanii, Indiach, Chinach, Rosji, Azerbejdżanie, Kazachstanie, Uzbekistanie, Arabii Saudyjskiej, Algierii, Tunezji, USA.
W Polsce złoża soli kamiennej znajdują się w Małopolsce (kopalnie w Wieliczce - zaprzestano wydobycia w 1996 r., produkuje ok. 20 tys. t soli rocznie poprzez utylizację wód zasolonych wpływających do kopalni, kopalnia jest przede wszystkim obiektem turystyczno-uzdrowiskowym odwiedzanym przez ponad 1 mln turystów rocznie, Bochni - w likwidacji od 1990 r., od 1995 r. prowadzona jest działalność turystyczno-uzdrowiskowa i Baryczy - zakończono wydobycie w 1998 r.) na Kujawach (kopalnie w Inowrocławiu - wydobycie ok. 2,5 mln t rocznie i Ciechocinku, gdzie sól pozyskiwana jest metodą wypłukiwania solanki), a także we wschodniej Wielkopolsce w Kłodawie - obecnie najważniejsze złoże eksploatowane metodą podziemną, wydobycie ok. 700 tys. t rocznie, oraz na Dolnym Śląsku w Sieroszowicach - wydobycie ok. 220 tys. t rocznie. Mniejsze, nieeksploatowane złoża, znajdują się pomiędzy Żorami i Rybnikiem, a także nad Zatoką Pucką, pomiędzy Łebą a Puckiem.
Produkcja soli w Polsce wynosi ok. 4,5 mln t rocznie.
Sól kamienna jest jednym z ważniejszych surowców w przemyśle chemicznym oraz spożywczym.