Metal symfoniczny jest podgatunkiem metalu, który można określić jako łączący w sobie bogatą instrumentację lub chóry z metalowymi riffami, rytmami i konstrukcjami utworów. Przy czym stosowane tu techniki metalowe oraz treści utworów nie są charakterystyczne dla żadnego innego podgatunku metalu lub są mieszanką różnych podgatunków tegoż. Często też pierwszoplanowi wokaliści śpiewają zgodnie z techniką klasyczną (Nightwish, Epica, Within Temptation).

Istotne jest tutaj, że termin symfoniczny, nie oznacza obecności orkiestry symfonicznej, ale jest raczej określeniem symfonii między metalowymi gitarami a innymi instrumentami. Elementy muzyki klasycznej są zwykle bardzo podstawowe.

Charakterystyka

Muzyka

Symfoniczny metal jako gatunek wywodzi się głównie z power metalu i wczesnego gothic metalu. W przypadku tego pierwszego zostały dodane bogate instrumentacje orkiestrowe i chóry (Rhapsody). W przypadku drugiego, instrumentacje zostały wzbogacone, klimat stał się bardziej neutralny, treści odeszły od typowej gotyckiej estetyki (Therion, Within Temptation).

Metalowa część tego gatunku charakteryzuje się średnimi, jak na metal, tempami. Efekty przesteru gitar są oczywiście obecne, jednak nie są zbyt mocne, aby nie zagłuszać innych instrumentów. Symfoniczny metal związany z konkretnym podgatunkiem metalu będzie się charakteryzował technikami typowymi dla tego podgatunku. Jednak zespołom, takim jak Therion (okres symfoniczny), trudno przypisać brzmienie pasujące do jakiegokolwiek konkretnego podgatunku metalu.

Symfoniczna część gatunku to przede wszystkim niebanalne aranżacje innych instrumentów i chórów. Ważne jest tu częste wychodzenie na pierwszy plan lub współbrzmienie z gitarami. Niektóre zespoły tworzą też bogate i skomplikowane kompozycje na syntezatorach, a klawiszowcy popisują się solówkami (Nightwish, Rhapsody) lub duetami z gitarzystami.

Pierwszoplanowi wokaliści często stosują, mniej lub bardziej, techniki klasyczne w swoim wokalu (Tarja Turunen, Fabio Lione, Simone Simons). Oprócz tego partie wokalne są wzbogacane przez chóry i różnorodne głosy. Czasami dodaje się również metalowy growling (Epica).

Teksty

Teksty są bardzo zróżnicowane i zwykle odchodzą tematycznie od podgatunku metalu, który jest najbliższy danemu zespołowi i stanowi bazę do jego muzyki. Chociaż często utwory są epickie, a nawet całe albumy stanowią zwartą całość (album koncepcyjny), np. Rhapsody (większość płyt), Therion (album „Secret of the Runes”), Avantasia ("Metal Opera" Part 1 & 2).

Powstanie i rozwój

Symfoniczny metal w przeważającej części wywodzi się z power metalu i gothic metalu. Można też dodać death metal, ale z pewnym zastrzeżeniem. Pierwszy zespół, który stworzył bardzo bogaty symfoniczny metal – Therion, wprawdzie ma korzenie deathmetalowe, jednak niewiele z nich wniósł do swojej muzyki i stopniowo odchodził od tego gatunku.

Obok szwedzkiej grupy rozwijał się włoski zespół Rhapsody, który dodał do power metalu bogate klawisze i inne instrumenty. Wokalista stosował pewne techniki klasyczne. Ponadto ich albumy były epickie i stanowiły zwartą opowieść fantasy.

Druga połowa lat 90. przyniosła też takie zespoły jak Nightwish i Sirenia. Ci pierwsi charakteryzowali się pierwszoplanowym sopranem (Tarja Turunen) i bogatymi kompozycjami na klawiszach (zarówno w tle jak i pierwszoplanowe).

XXI wiek przyniósł dalszy rozwój gatunku. Można tu zwłaszcza wyróżnić holenderską szkołę symfonicznego metalu (Epica, After Forever, Within Temptation).

Rodzaje symfonicznego metalu i ich przedstawiciele

Właściwy symfoniczny metal

Stanowi taki symfoniczny metal, który trudno zakwalifikować do innego podgatunku. Techniki metalowe są neutralne lub bardzo różnorodne. Wszelkie elementy muzyki nie klasyfikujące się do metalu są jeszcze bardziej rozbudowane i częściej pierwszoplanowe. Przedstawiciele: Therion, Epica, At the Lake, Haggard.

Symfoniczny black metal

Black metal z dodatkowymi aranżacjami instrumentalnymi i wokalnymi. Przedstawiciele: Dimmu Borgir, Emperor, Graveworm, Old Man's Child, Vesania, Cradle of Filth.

Symfoniczny power metal

Power metal z bogatymi instrumentacjami. Teksty zwykle są epickie o tematyce fantasy. Przedstawiciele: Rhapsody (Rhapsody of Fire), Dark Moor, Avantasia, Sonata Arctica, Nightwish.

Symfoniczny gothic metal

Gotycki metal, w którym ważną formą ekspresji są chóry i różnorodne instrumentacje. Przedstawiciele: Sirenia, Within Temptation.