Gothic metal (pol. metal gotycki) jest rodzajem muzyki metalowej. Za pierwszą płytę definiującą gatunek uznaje się album Paradise Lost "Gothic". Charakterystyczną cechą metalu gotyckiego jest pompatyczny śpiew, smutny oraz melancholijny nastrój utworów. Teksty piosenek są zazwyczaj lirykami dotyczącymi świata fantazji, snów i marzeń, uczuć, okultyzmu, magii – można je nazwać poezją śpiewaną. Metal gotycki przyczynił się do podziałów w subkulturze gotyckiej, słuchający gothic metalu uważają się za tzw. gotów i identyfikują się z tą subkulturą.

Historia metalu gotyckiego 

Historia metalu gotyckiego jest dość skomplikowana. Jak wiadomo, pojęcie gotyku pojawiło się wraz z post punkiem i nową falą, kiedy to zaczęto używać określenia "rock gotycki" wobec takich zespołów jak Bauhaus, Joy Division, Sisters of Mercy, czy Siouxsie and the Banshees. Muzyka ta przez lata osiemdziesiąte zaczęła gwałtowanie się rozwijać, ewoluując w dwóch kierunkach.

Pierwszy z nich rezygnował z gitar i perkusji na rzecz elektronicznych, industrialnych dźwięków. Muzyka ta opierała się w dużej mierze na brzmieniu syntezatorów. W ten sposób powstał styl muzyczny nazywany dark wave, który do tej pory cieszy się bardzo dużą popularnością.

Drugim kierunkiem natomiast było połączenie mrocznego, gotyckiego klimatu z ciężkim, heavymetalowym brzmieniem, wzorowanym na twórczości takich zespołów jak Black Sabbath czy Metallica. Muzyka ta, początkowo nazwana doom metalem, z czasem ewoluowała w szereg nowych stylów muzycznych (m.in. folk metal, melodic metal, brzmienia symfoniczne). Właśnie wtedy też narodziło się pojęcie gothic metalu, który był lżejszą odmianą doom metalu, głównie za sprawą dopełniających wokali żeńskich oraz instrumentów klawiszowych.

Przełomem był album "Gothic" grupy Paradise Lost (1991 r.). Fanów nowego stylu zachwycił również "Always..." autorstwa The Gathering (1992 r.), Tiamat ("Wildhoney", 1994 r.), Moonspell ("Wolfheart", 1995 r., "Irreligious", 1996 r.), Therion ("Theli", 1995 r.), Theatre of Tragedy ("Theatre of Tragedy", 1995 r., "Velvet Darkness they Fear", 1996), Nefilim ("Zoon", 1996 r.), będący jednopłytowym przedsięwzięciem frontmana Fields of the Nephilim oraz Type o Negative ("October Rust, 1996 r). Wyżej wymienione albumy stanowią niejako definicję "klasycznego" gothic metalu.

Na przełomie XX i XXI wieku, gdy nastąpiło nasycenie rynku podobnie brzmiącymi albumami, wielu wykonawców rozpoczęło poszukiwania własnego stylu dodając elementy charakterystyczne dla art rocka (Opeth), muzyki klasycznej i operowej (Therion, Haggard, Tristania). W tych latach powstało wiele grup grających pośrednią między metalem a rockiem muzykę, aczkolwiek wciąż utrzymaną w konwencji gotyckiej (HIM, To Die For, czy Within Temptation. Istniejące od wielu lat grupy Love Like Blood, Katatonia czy The 69 Eyes także dopasowały swoje brzmienie do zdobywającego coraz większą popularność gotycko-metalowo-rockowego mainstreamu, tą drogą podążali przez pewien czas również prekursorzy stylu - Paradise Lost i Tiamat, powracając w latach 2008-09 do mocniejszych brzmień.

Metal gotycki w Polsce

Metal gotycki z powodzeniem prezentowany jest również przez rodzimych wykonawców. Najważniejszym przedstawicielem jest zespół Closterkeller, z początku wykonujący rock gotycki, z czasem jednak zawierający w sobie coraz więcej elementów heavy metalu, przez co zespół wypracował swój własny styl. Closterkeller był inspiracją i wzorem dla innych polskich zespołów gotyckich, typu Artrosis, Delight czy Moonlight. Innymi przedstawicielami tego gatunku w Polsce są m.in.: Desdemona, Batalion d'Amour, Via Mistica.