Baptyzm - nurt wyznań chrześcijańskich należących do protestantyzmu (najstarsza konfesja w chrześcijaństwie ewangelicznym) akcentujących indywidualizm w relacji do Boga i nadrzędną rolę Pisma Świętego (66 ksiąg Starego i Nowego Testamentu). Zbawienie nie jest według Baptystów osiągalne na podstawie uczynków, lecz jedynie łaską Boga przez osobistą wiarę w zbawcze dzieło odkupienia z grzechu poprzez ofiarę Jezusa Chrystusa. Baptyści udzielają chrztu wyłącznie tym, którzy świadomie wyrażają żal za grzechy i wyznają wiarę w Chrystusa. Akcentują autonomię poszczególnych zborów, są też zwolennikami rozdziału kościoła i państwa.

Baptyści różnią się często między sobą w pewnych kwestiach np.: predestynacja bądź wolna wola, pewność bądź utracalność zbawienia, stosunek do służby wojskowej i inne.

W Polsce przedstawicielami baptyzmu jest Kościół Chrześcijan Baptystów w RP, Biblijny Kościół Baptystyczny oraz kilka niezależnych, niezrzeszonych wspólnot baptystycznych.

Historia 

Baptyzm powstał w wyniku zetknięcia się prześladowanych przez władze angielskie independentów z ocalałymi z prześladowań anabaptystami. Pierwszy zbór baptystów powstał w 1609 roku w Amsterdamie pod przywództwem Jana Smytha, ale z powodu prześladowań wkrótce przestał istnieć. Następnie odrodził się w 1611 roku pod Londynem, a jego przywódcą był Tomasz Helwys.

W Ameryce Północnej propagatorem baptyzmu był założyciel kolonii Rhode Island - Roger Wiliams. Pierwszy zbór baptystyczny w kontynentalnej Europie powstał w 1834 roku, a na ziemiach polskich w 1858. Początkowo baptystami byli głównie zamieszkujący ziemie polskie Niemcy (w okresie międzywojennym baptyści polscy i niemieccy łączyli się w oddzielne organizacje kościelne).

W 1905 roku powstał Światowy Związek Baptystów (Baptist World Alliance), liczący w 1993 147 tysięcy zborów, skupiających 38 milionów członków. Do związku nie należy wiele zborów fundamentalistycznych, przeciwnych ekumenizmowi Związku.

Wyznanie wiary oraz poglądy 

• Autorytet Pisma - Biblia (Pismo Święte) jest jedynym niepodważalnym źródłem nauki o Bogu i Jego postanowieniach dotyczących człowieka.

• Trójjedyność Boga - Bóg jest Stwórcą i Panem Stworzenia, który objawia się w trzech Doskonałych Osobach: jako Ojciec, Syn i Duch Święty. Tylko Jemu należy się cześć i oddawanie chwały, dlatego baptyści nie czczą Marii. Uznają ją natomiast za kobietę szczególną, wybraną przez Boga do urodzenia Jezusa i dlatego godną szacunku i naśladowania w jej zaufaniu Jezusowi Chrystusowi.

• Zbawienie z łaski przez wiarę - baptyści wierzą, że grzeszny z natury człowiek nie jest w stanie zrobić niczego, co zyska mu uznanie Boga, ale wiedząc, że dobry Bóg zmiłował się nad ludźmi i przebaczył im ich grzeszne odstępstwo i niemoralność - pozwalając na rozpoczęcie nowego życia z wymazaną przeszłością. A dokonało się to dzięki temu, że Jezus Chrystus, Jednorodzony Syn Boży, umierając na krzyżu poniósł karę, jaka słusznie ciążyła na każdym z nas zgodnie z Bożym porządkiem rzeczy - i w ten sposób darował nam życie wieczne, jak i nowe przemienione życie już tu na ziemi.

Potwierdzenie w Biblii: " Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę. A to pochodzi nie od was, lecz jest darem Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił." List do Efezjan 2:6-12, Biblia Tysiąclecia

• Chrzest na wyznanie wiary - Zgodnie z Bożym zaleceniem i porządkiem, jaki ustanowił Jezus Chrystus, baptyści przyjmują chrzest tylko na osobiste wyznanie wiary w zbawienie, jakie otrzymaliśmy z rąk Chrystusa. Chrzest jest zewnętrznym, publicznym świadectwem tego, że je przyjęliśmy. Nie jest chrzest sakramentem, w znaczeniu samoistnego tworzenia nowej rzeczywistości duchowej, ale nieodzownym następstwem ukorzenia się przed Bogiem i uznania Go za swojego Pana i Zbawiciela oraz oznaką przyłączenia się do Kościoła.

• Wieczerza Pańska - Obrzęd ustanowiony przez Jezusa Chrystusa na pamiątkę Jego męki i śmierci. Podczas Wieczerzy ochrzczeni wierni spożywają chleb i wino, będące symbolami Ciała i Krwi Pańskiej. Poprzez Wieczerzę jej uczestnicy głoszą śmierć Chrystusa oraz Jego powtórne przyjście.

• Nowe życie przez Ducha Świętego - Biblia daje obietnicę, że od momentu szczerego pojednania się z Bogiem zaczyna się nowe życie (co nazywa ona nowym narodzeniem), w którym Bóg nie pozostawia ludzi osamotnionych w konfrontacji z życiem, ale sam Duch Święty poucza ich, wspiera, przysposabia i prowadzi tak, abyśmy byli odtąd w stanie żyć według Bożych standardów nie powracając do tych cech ludzkiego życia, których Bóg nie aprobuje i dlatego nas od nich wyzwolił.

• Moc i dary Ducha Świętego - Baptyści wierzą, że tak, jak Duch Święty w dniu Pięćdziesiątnicy wyposażył Kościół w Bożą moc i dary duchowe niezbędne do sprawowania przeznaczonej mu służby, tak samo i dziś wyposaża swój Kościół, w różnego rodzaju dary duchowe

• Zbawienie nie przez Kościół a przez Chrystusa - Baptyści są przekonani, że ani Kościół Chrześcijan Baptystów, ani jakikolwiek inny, nie jest jedynym wyłącznym dawcą czy przekazicielem zbawienia, ponieważ jest nim jedynie Jezus Chrystus - jedyny Pośrednik pomiędzy człowiekiem a Bogiem.

Baptyści odrzucają istnienie 

• świętych miejsc - uważają, że kościół jest tam, gdzie zbierają się wierzący w imię Chrystusa;
• świętego czasu - oddawanie czci Bogu powinno następować zawsze i wszędzie;
• świętej kasty - wszyscy chrześcijanie są kapłanami i nie potrzebują pośredników; urzędy kościelne ustanawia i powołuje na nie sam zbór; W osobie papieża uznają przywódcę Kościoła rzymskokatolickiego, ale jedynie Chrystusa uważają za Głowę Kościoła uniwersalnego.
• świętych rytuałów - poza ustanowionymi przez Jezusa Ustanowieniami - chrztem.

Chrzest niemowląt 

Nazwa "baptyści" odnosi się do najbardziej istotnej cechy wspólnej z innymi wyznaniami ewangelicznymi: kwestionowania praktyki udzielania sakramentu chrztu małym dzieciom. Baptyści (jak i wiele innych kościołów protestanckich) uważają, że jest ona sprzeczna z nauką i praktyką Nowego Testamentu, bezwartościowa, a nawet szkodliwa, bo sugeruje, że można być chrześcijaninem w sposób bierny "z urodzenia".

Takiemu podejściu przeciwstawiają konieczność podjęcia przez każdego człowieka osobistej decyzji naśladowania Chrystusa, po której dopiero może nastąpić świadome przyjęcie chrztu wiary połączone z aktywnym włączeniem się w życie Kościoła.

Wbrew pozorom takie postawienie sprawy nie spowodowało zawężenia oddziaływania baptystów jedynie na moralne i intelektualne elity: w ciągu swej prawie 400-letniej historii, baptyści byli częścią wielu przebudzeń religijnych dosięgających swym zasięgiem wszystkich szczebli drabiny społecznej. W ich wyniku stali się jednym z głównych wyznań protestanckich w skali światowej.

Znani baptyści 

• Elvis Presley - amerykański piosenkarz, Król rock-and-rolla
• Aretha Franklin - afroamerykańska piosenkarka nazywana królową soulu
• John Bunyan - XVII-wieczny klasyk literatury angielskiej
• Billy Graham - ceniony międzynarodowy ewangelista XX wieku
• John Grisham - znany amerykański autor thrillerów prawniczych i kryminałów
• Jimmy Carter - były prezydent Stanów Zjednoczonych, aktualnie działający na rzecz światowego pokoju, laureat pokojowej nagrody Nobla
• Maynard James Keenan - wokalista zespołu Tool
• Martin Luther King - działacz na rzecz obrony praw człowieka, laureat pokojowej nagrody Nobla
• Amy Lee - wokalistka rockowego zespołu Evanescence, niekiedy poruszająca tematy religijne w tekstach utworów zespołu
• Brian Littrell - lider zespołu Backstreet Boys
• Josh McDowell - uznany autorytet na polu apologetyki biblijnej, wykładowca i ewangelista, autor ponad 40 książek
• Chuck Norris - amerykański aktor, gwiazda Hollywood, mistrz sztuk walk. Sześciokrotny mistrz świata w karate
• J. D. Rockefeller - przemysłowiec i filantrop
• Charles Spurgeon - uważany za jednego z największych kaznodziejów w historii Anglii
• Charles Townes - fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki kwantowej
• Harry Truman - były prezydent Stanów Zjednoczonych
• Louis Armstrong - amerykański, czarnoskóry trębacz jazzowy, wokalista i kompozytor tego gatunku.
• Brian Welch - były gitarzysta zespołu Korn
• Ron Paul - amerykański polityk, republikanin.
• Mike Huckabee - amerykański polityk, republikanin
• Bill Clinton - prezydent USA w latach 1993 - 2001, demokrata
• Barack Obama - kandydat na prezydenta USA, demokrata
• Britney Spears - amerykańska piosenkarka pop
• Eminem - amerykański raper