Stokrotka pospolita, stokrotka łąkowa, stokroć trwała (Bellis perennis) – gatunek rośliny wieloletniej zielnej z rodziny astrowatych. Występuje w Europie, pospolita na terenie całej Polski.

Charakterystyka

Łodyga

Głąbik o wysokości 4-20 cm, prosto wzniesiony, delikatnie owłosiony. Roślina wytwarza podziemne rozłogi. Kłącze walcowate i rozgałęzione.

Liście

Zebrane w różyczkę, łopatkowe lub odwrotnie jajowate, jednonerwowe, nieco karbowane lub ząbkowane. Zwężają się w ogonek liściowy.

Kwiaty

Zebrane w pojedynczy koszyczek na szczycie głąbika. Okrywa koszyczka składa się z tępo zakończonych listków ułożonych w dwu szeregach, krótko owłosionych. Dno koszyczka jest wypukłe, puste i ma powierzchnię pokrytą brodawkami. Na zewnątrz koszyczka jeden szereg białych lub różowych kwiatów języczkowych żeńskich. Wewnątrz koszyczka żółte, rurkowe kwiaty obupłciowe, długości ok. 2 mm. Korona kwiatów rurkowych dzwonkowata, 4–5 ząbkowa. Pylniki całkowicie zrośnięte w rurkę wokół słupka, nitki pręcików wolne. Kwiaty przedprątne, zapylane przez motyle, błonkówki lub muchówki. Kwitnie przeważnie od marca do listopada, czasem również w zimie, jeśli jest bezśnieżna i nie ma mrozów. 

Owoc

Odwrotnie jajowata, gładka i żółtobrunatna niełupka długości ok. 1 mm.

Biotop, wymagania

Łąki, pastwiska, przydroża. W górach występuje po piętro kosówki. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Cynosurion, Ass. Lolio-Cynosuretum.  Preferuje gleby zasobne w składniki mineralne i średnio próchniczne.

Zastosowanie

• Roślina uprawna: uprawiana jako roślina ozdobna, głównie ze względu na duże kwiatostany. Odmiany uprawne mają barwę białą lub całą gamę odcieni czerwonego koloru, często też mają "pełne kwiaty" i przeważnie dużo większe kwiatostany od dziko rosnącej stokrotki.
  • Sposób uprawy: można wysiewać z nasion, lub rozmnażać przez podział starszych, rozrośniętych kęp. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, rośnie dobrze zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i półcienistych.
• Roślina lecznicza:
  • Surowiec zielarski: surowcem zielarskim jest kwiat – Flos Bellidis. Kwiat zawiera substancje gorzkie, garbniki, kwasy organiczne, śluz, saponiny, olejki eteryczne oraz znaczne ilości soli mineralnych.
  • Działanie: w medycynie ludowej kwiat stokrotki stosuje się przy krwawieniach z płuc i pęcherza moczowego, także jako środek przeciwgorączkowy i ogólnie wzmacniający. Napar poleca się przy złej przemianie materii i nieregularności menstruacji oraz jako środek moczopędny (przy kamicy nerkowej i pęcherzowej) i przeczyszczający. Napar ziela stokrotki obniża ciśnienie krwi oraz przeciwdziała miażdżycy, toteż polecany jest dla osób starszych. Obecnie w lecznictwie rzadko jest stosowany wewnętrznie jako środek wykrztuśny w chorobach dróg oddechowych i łagodny środek ściągający w nieżytach przewodu pokarmowego. Zewnętrznie stosowany jest w postaci kąpieli i okładów jako środek przeciwzapalny, przy źle gojących się ranach, krwawych wybroczynach, owrzodzeniu i wykwitach skórnych.

Ciekawostki

• Pisma średniowieczne wspominają o stokrotce jako zielu poświęconym Matce Boskiej.
• Kwiaty zamykają się na noc oraz w czasie deszczowej lub bardzo pochmurnej pogody.