Wszystko - Województwo

Strona startowa
Kontakt
Księga gości
Technika
Historia
Astronomia
Podział administracyjny
=> Województwo
=> Powiat
Państwo
Muzyka
Zwierzęta
Rośliny
Mitologia
Malarstwo
Wrestling
Piłka Nożna
Zespół muzyczny
Film
Kabaret
Partia Polityczna
Polityka
Siły Zbrojne, Wojsko
Zasoby naturalne
Medycyna
Papież
Religia, Związek wyznaniowy
Firma, Przedsiebiorstwo, Koncern, Korporacja, Spółka
Serial Telewizyjny, Telenowela
Hutnictwo
Plemię, Wielkie Plemię
Wieżowiec
Rolnictwo
Czasopismo, Gazeta
Święci, Błogosławieni i Słudzy Boży
Literatura
Miasto, Wieś, Osada
Pisarz; Poeta; Dramaturg
Imię
Książęta, Królowie,Cesarze, Prezydenci, Premieerzy, Ministrowie, Politycy
Rody,Dynastie
Gra komputerowa
Kościół (budynek) i Cerkiew (budybek)
Narkotyk
Transatlantyk (statek)
Fantastyka
Chemia
Fundacja
Skoki Narciarskie
Zamek, pałac
Stadion, Hala
Wielka Rzeczpospolita
Chorby
Sporty Walki, sztuki walki
Reality Show
Synagoga
Ankiety
Portal Internetowy, Strona intrnetowa
Organizacja, początki, początki,teologia i liturgia
Aktor, Muzyk, Kompozytor, Producent filmowy, Producent muzyczny, Dialogista
Uniwersytet, Politecjnika, Akademia, Szkoła wyższa
Album, Singiel
Filozofia
Telewizja publiczna, Telewizja
Patriarcha
Matematyka, Logika
Język (mowa)
Kopalnie
Prawo
Informatyka
Szkoła Podstawowa, Gimnazjum, Liceum Ogólnokrzałcące, Technikum, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Liceum Profilowane
Dziennikarz, Publicysta,
Fizyka
Biologia
Ekonomia
Elektrownia, Elektrociepłownia, Ciepłownia
Zakon
Charakterystyki postaci
Psychologia, Psychiatria, Seksuologia
Komiks
Rzemiosło
Fikcyjne Organizacje i Organy władzy
Skala Termometryczna
Gatunek Muzyczny
Fikcyjne Konflikty zbrojne i bitwy
Waluta
Zawód
Architektura
Inżynieria
Plac, Rynek
Meczet
Kopalnia
Cmentarz, Kirkut, Mizar
Klasztor, Monastyr, Ławra, Klasztor buddyjski
Pisarz, Poeta, Dramaturg
Boks
Karty do gry



 

Województwo – jednostka podziału administracyjnego wyższego stopnia w Polsce, od 1990 r. jednostka zasadniczego podziału terytorialnego dla administracji rządowej, od 1999 r. także jednostka samorządu terytorialnego.

Podział kraju na województwa ma swoje korzenie w okresie rozbicia dzielnicowego, stąd ich zróżnicowanie pod względem wielkości w czasach I Rzeczypospolitej. Pierwsze województwa powstawały na przełomie XIV i XV w.

Status województwa reguluje w Polsce ustawa o samorządzie województwa z dnia 5 czerwca 1998, (Dz.U. z 1998 r. Nr 91 poz. 576, tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z pózn. zm)

Liczba województw:

  • 1582-1634 - 34 (+ 1 księstwo, 1 biskupstwo, 1 ziemia)
  • 1634-1660 - 35 (+ 1 księstwo, 1 biskupstwo, 1 ziemia)
  • 1660-1717 - 33 (+ 1 księstwo, 1 biskupstwo, 1 ziemia)
  • 1717-1768 - 33 (+ 1 księstwo, 1 biskupstwo)

(w Księstwie Warszawskim w miejsce województw wprowadzono departamenty)

  • 1815-1837 (Królestwo Polskie) - 8

(w Królestwie Polskim w latach 1837-1915 w miejsce województw wprowadzono gubernie)

  • 1919-1939 - 16 (w tym autonomiczne województwo śląskie, +1 miasto wydzielone)
  • 1944-1945 - 10 (w tym autonomiczne województwo śląskie, +1 miasto wydzielone)
  • 1945-1946 - 11 (+1 miasto wydzielone)
  • 1946-1950 - 14 (+2 miasta wydzielone)
  • 1950-1975 - 17 (+2 miasta wydzielone, od 1954 5 miast wydzielonych)
  • 1975-1998 - 49
  • od 1 stycznia 1999 - 16

Stan aktualny – 16 województw 

Podział administracyjny Polski (stan na 1 stycznia 2006)
Podział administracyjny Polski (stan na 1 stycznia 2006)

Reforma administracyjna, która weszła w życie 1 stycznia 1999, ustanowiła 16 nowych województw. Celem tej reformy było utworzenie większych regionów, które mogłyby konkurować z innymi regionami po wstąpieniu do Unii Europejskiej (zobacz: NUTS). Dotychczasowe województwa były zbyt małe, by efektywnie wykorzystywać środki finansowe i zarządzać terytorium województwa.

Wprowadzeniu nowego podziału na województwa towarzyszyły liczne dyskusje. Niektóre projekty zakładały utworzenie mniejszej liczby województw (najczęściej mówiło się o 12 nowych województwach). Nieco mniej zwolenników miały projekty utworzenia 25 województw lub pozostawienia dotychczasowego podziału na 49 województw. Liczne protesty społeczne, m.in. w Opolu czy Kielcach, doprowadziły do utworzenia większej liczby jednostek. Natomiast w dwóch województwach zdecydowano się na rozdzielenie siedzib wojewodów i sejmików województw.

Od 1999 pojawiają się opinie postulujące utworzenie jeszcze trzech województw: województwa staropolskiego, województwa środkowopolskiego, województwa środkowopomorskiego.

Podział na województwa od 1999 r.
kod   tab.rej.   województwo   miasto
wojewódzkie  
powierzchnia
km²  
ludność
(31 XII 2003)  
02
D dolnośląskie Wrocław 19 947,76 2 888 232
04
C kujawsko-pomorskie Bydgoszcz ¹
Toruń ²
17 969,72 2 068 142
06
L lubelskie Lublin 25 114,48 2 191 172
08
F lubuskie Gorzów Wielkopolski ¹
Zielona Góra ²
13 984,44 1 008 786
10
E łódzkie Łódź 18 219,11 2 597 094
12
K małopolskie Kraków 15 144,10 3 252 949
14
W mazowieckie Warszawa 35 597,80 5 135 732
16
O opolskie Opole 9 412,47 1 055 667
18
R podkarpackie Rzeszów 17 926,28 2 097 248
20
B podlaskie Białystok 20 179,58 1 205 117
22
G pomorskie Gdańsk 18 292,88 2 188 918
24
S śląskie Katowice 12 294,04 4 714 982
26
T świętokrzyskie Kielce 11 672,34 1 291 598
28
N warmińsko-mazurskie Olsztyn 24 202,95 1 428 885
30
P wielkopolskie Poznań 29 825,59 3 372 417
32
Z zachodniopomorskie Szczecin 22 901,48 1 696 073

 

Województwa w przeszłości

Pierwsze województwa w Polsce 

Prowincja L.p. Województwo Ziemia
(na której się znajdowało)
Okres istnienia Wojewodowie Miasto wojewódzkie Współczesne województwo
(w przybliżeniu)
Wielkopolska 1. poznańskie poznańska,
wschowska
1314 - 1793 wojewodowie Poznań wielkopolskie
  2. kaliskie kaliska 1314 - 1793 wojewodowie Kalisz wielkopolskie
  3. sieradzkie sieradzka,
wieluńska
1339 - 1795 wojewodowie Sieradz łódzkie
  4. łęczyckie łęczycka 1339 - 1793 wojewodowie Łęczyca łódzkie
  5. brzeskie kujawska XIV w. - 1793 wojewodowie Brześć Kujawski kujawsko-pomorskie
  6. gniewkowskie kujawska,
dobrzyńska
XIV w. - XV w. wojewodowie Gniewkowo kujawsko-pomorskie
Małopolska 7. krakowskie krakowska 1308 - 1795 wojewodowie Kraków małopolskie
  8. sandomierskie sandomierska,
radomska
1308 - 1795 wojewodowie Sandomierz podkarpackie

Województwa Królestwa Polskiego (do 1816 – departamenty) 1815-1837 

Podział administracyjny Królestwa Polskiego w 1907 r.
Podział administracyjny Królestwa Polskiego w 1907 r.
  • krakowskie (siedziba władz – Miechów, potem Kielce)
  • sandomierskie (siedziba władz – Radom)
  • kaliskie
  • lubelskie
  • płockie
  • mazowieckie (siedziba władz – Warszawa)
  • podlaskie (siedziba władz – Siedlce)
  • augustowskie (siedziba władz – Suwałki)

Od 1837 Królestwo Polskie dzieliło się na gubernie

Województwa w okresie międzywojennym (1918-1939)

Podział administracyjny II RP w 1930 r.
Podział administracyjny II RP w 1930 r.

2 sierpnia 1919 uchwałą sejm podzielił terytorium byłego Królestwa Polskiego na 5 województw, a dla Warszawy przewidział odrębną jednostkę administracyjną:

  • białostockie
  • kieleckie
  • lubelskie
  • łódzkie
  • warszawskie

W ciągu następnych kilku lat dodano kolejnych 10 województw z ziem pozostałych zaborów:

  • krakowskie
  • lwowskie
  • nowogródzkie
  • poleskie (Brześć)
  • pomorskie (Toruń)
  • poznańskie
  • stanisławowskie
  • tarnopolskie
  • wileńskie
  • wołyńskie (Łuck)

15 lipca 1920 roku utworzono nowe autonomiczne województwo powstałe na terenach odłączonych od Niemiec

  • autonomiczne województwo śląskie (Katowice)

Województwa z podziałem na powiaty – zobacz podział administracyjny II RP.

Podział na województwa w okresie międzywojennym
(stan na 1 kwietnia 1939)
tab.
rej.
od 1937
województwo
miasto wydzielone
miasto
wojewódzkie
powierzchnia
w tys. km² (1930)
ludność
w tys. (1931)
00-19 miasto Warszawa Warszawa 0,14 1179,5
20-24 białostockie Białystok 26,0 1263,3
25-29 kieleckie Kielce 22,2 2671,0
30-34 krakowskie Kraków 17,6 2300,1
35-39 lubelskie Lublin 26,6 2116,2
40-44 lwowskie Lwów 28,4 3126,3
45-49 łódzkie Łódź 20,4 2650,1
50-54 nowogródzkie Nowogródek 23,0 1057,2
55-59 poleskie Brześć 36,7 1132,2
60-64 pomorskie Toruń 25,7 1884,4
65-69 poznańskie Poznań 28,1 2339,6
70-74 stanisławowskie Stanisławów 16,9 1480,3
75-79 ? śląskie Katowice 5,1 1533,5
80-84 tarnopolskie Tarnopol 16,5 1600,4
85-89 warszawskie Warszawa 31,7 2460,9
90-94 wileńskie Wilno 29,0 1276,0
95-99 wołyńskie Łuck 35,7 2085,6

Województwa w latach 1944-1975

Podział administracyjny w 1946 r.
Podział administracyjny w 1946 r.
Podział administracyjny w 1957 r.
Podział administracyjny w 1957 r.
Podział administracyjny w 1968 r.
Podział administracyjny w 1968 r.

Zmiany terytorium Polski po II wojnie światowej wymusiły reorganizację podziału administracyjnego kraju. W 22 sierpnia 1944 na mocy Dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I-ej i II-ej instancji (Dz.U. 1944 nr 2 poz. przywrócono przedwojenny podział administracyjny Polski. Ponieważ granice kraju nie były jeszcze ustalone, a jego część znajdowała się nadal pod okupacją, nie można mówić o faktycznej liczbie istniejących wówczas województw.

1 kwietnia 1945 z województwa kieleckiego przeniesiono do województwa krakowskiego powiat miechowski, 7 kwietnia 1945 powołano województwo gdańskie, w którego skład wszedł obszar Wolnego Miasta Gdańska i 6 powiatów województwa pomorskiego (gdyński, kartuski, morski, starogardzki, kościerski i tczewski). 7 maja 1945 anulowano autonomię województwa śląskiego. 9 sierpnia fragment województwa lwowskiego włączono do województwa lubelskiego, a 18 sierpnia 1945 utworzono województwo rzeszowskie z pozostałej w Polsce części województwa lwowskiego i 4 powiatów województwa krakowskiego (dębicki, gorlicki, jasielski i mielecki) oraz zmieniono granice województw: śląskiego, krakowskiego, kieleckiego, białostockiego i warszawskiego (powiaty będziński i zawierciański przeniesiono z województwa kieleckiego do śląskiego, olkuski z kieleckiego do krakowskiego oraz łomżyński z warszawskiego do białostockiego). Dodatkowo z województwa łódzkiego wydzielono miasto Łódź, które stało się miastem na prawach województwa.

Tereny włączone do Polski początkowo znajdowały się pod radziecką administracją wojskową, a 14 marca 1945, jeszcze przed zajęciem wszystkich tych terenów, utworzono na nich 4 okręgi administracyjne nie posiadające statusu województw: Okręg I (Śląsk Opolski), Okręg II (Dolny Śląsk), Okręg III (Pomorze Zachodnie), Okręg IV (Mazurski). Dopiero 28 czerwca 1946 (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych., Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177) obszar Ziem Odzyskanych włączono do zasadniczego podziału kraju tworząc na nim trzy nowe województwa (olsztyńskie, szczecińskie i wrocławskie) oraz część ziem włączając do województw: białostockiego, gdańskiego, poznańskiego i śląskiego.

Od 28 czerwca 1946 Polska dzieliła się na 14 województw oraz 2 miasta wydzielone:

  • województwo białostockie
  • województwo pomorskie (później: województwo bydgoskie)
  • województwo gdańskie
  • województwo śląskie, zwane również śląsko-dąbrowskim
  • województwo kieleckie
  • województwo krakowskie
  • województwo lubelskie
  • województwo łódzkie
  • województwo olsztyńskie
  • województwo poznańskie
  • województwo rzeszowskie
  • województwo szczecińskie
  • województwo warszawskie
  • województwo wrocławskie
  • miasta wydzielone:
    • Warszawa
    • Łódź

W 1950 r. dokonano kilku zmian w podziale administracyjnym. Zmiany te dotyczyły tak zwanych Ziem Odzyskanych. Trzy istniejące już województwa podzielono, wydzielając tym samym trzy nowe jednostki terytorialne: województwo koszalińskie (z województwa szczecińskiego), województwo zielonogórskie (z województwa poznańskiego) i województwo opolskie (z województwa śląskiego, które zmieniło nazwę na województwo katowickie (w latach 1953-1956 województwo stalinogrodzkie). Owe zmiany nie ograniczały się jednak tylko do utworzenia nowych województw, skorygowano także granice już istniejących. Natomiast w 1957 roku wydzielone zostały 3 kolejne miasta: Kraków, Poznań i Wrocław.

Podział na województwa i miasta wydzielone w latach 1945-1975
tab
rej
od 1956
województwo miasto
wojewódzkie
powierzchnia
km² (1965)
ludność
(1965)
A białostockie Białystok 23 136 1 160 400
B bydgoskie Bydgoszcz 20 794 1 837 100
G gdańskie Gdańsk 10 984 1 352 800
S katowickie (1953-1956 stalinogrodzkie) Katowice (1953-1956 Stalinogród) 9 518 3 524 300
C kieleckie Kielce 19 498 1 899 100
E koszalińskie ¹ Koszalin 17 974 755 100
K krakowskie Kraków 15 350 2 127 600
L lubelskie Lublin 24 829 1 900 500
F łódzkie Łódź 17 064 1 665 200
O olsztyńskie Olsztyn 20 994 956 600
H opolskie ¹ Opole 9 506 1 009 200
P poznańskie Poznań 26 723 2 126 300
R rzeszowskie Rzeszów 18 658 1 692 800
M szczecińskie Szczecin 12 677 847 600
T warszawskie Warszawa 29 369 2 453 000
X wrocławskie Wrocław 18 827 1 967 000
Z zielonogórskie ¹ Zielona Góra 14 514 847 200
tab
rej
od 1956
miasto wydzielone powierzchnia
km² (1965)
ludność
(1965)
I Łódź 214 744 100
W Warszawa 446 1 252 600
K Kraków ² 230 520 100
P Poznań ² 220 438 200
X Wrocław ² 225 474 200
¹ – nowe województwa utworzone w 1950;
² – miasta wydzielone w 1957, nie otrzymały odrębnych liter w tablicach rejestracyjnych

Województwa w latach 1975-1998

W latach 1975-1998 istniał podział na 49 województw. Niekiedy miastami wojewódzkimi były miasta poniżej 50 tys. mieszkańców. Podział ten był krytykowany zwłaszcza pod koniec lat 80. i 90. Małe województwa, które miały przyczyniać się do rozwoju obszarów peryferyjnych i nowych siedzib województw, w rzeczywistości nie funkcjonowały zbyt dobrze. Krytykowano także zlikwidowanie powiatów, które zostały podzielone niekiedy nawet pomiędzy 3-4 województwa. By usprawnić ten podział powołano dodatkowe struktury przestrzenne: makrorejony oraz rejony.

Podział na województwa w latach 1975-1998
województwo miasto
wojewódzkie
powierzchnia
km² (1998)
ludność
(1980)
miasta gminy
bialskopodlaskie Biała Podlaska 5348 286 400 6 35
białostockie Białystok 10 055 641 100 17 49
bielskie Bielsko-Biała 3 704 829 900 18 47
bydgoskie Bydgoszcz 10 349 1 036 000 27 55
chełmskie Chełm 3 865 230 900 4 25
ciechanowskie Ciechanów 6 362 405 400 9 45
częstochowskie Częstochowa 6 182 747 900 17 49
elbląskie Elbląg 6 103 441 500 15 37
gdańskie Gdańsk 7 394 1 333 800 19 43
gorzowskie Gorzów  Wielkopolski 8 484 455 400 21 38
jeleniogórskie Jelenia Góra 4 378 492 600 24 28
kaliskie Kalisz 6 512 668 000 20 53
katowickie Katowice 6 650 3 733 900 43 46
kieleckie Kielce 9 211 1 068 700 17 69
konińskie Konin 5 139 441 200 18 43
koszalińskie Koszalin 8 470 462 200 17 35
krakowskie Kraków 3 254 1 167 500 10 38
krośnieńskie Krosno 5 702 448 200 12 37
legnickie Legnica 4 037 458 900 11 31
leszczyńskie Leszno 4 254 357 600 19 28
lubelskie Lublin 6 793 935 200 16 62
łomżyńskie Łomża 6 684 325 800 12 39
łódzkie Łódź 1523 1 127 800 8 11
nowosądeckie Nowy Sącz 5 576 628 800 14 41
olsztyńskie Olsztyn 12 327 681 400 21 48
opolskie Opole 8 535 975 000 29 61
ostrołęckie Ostrołęka 6 498 371 400 9 38
pilskie Piła 8 205 437 100 24 35
piotrkowskie Piotrków Trybunalski 6 266 604 200 10 51
płockie Płock 5 117 496 100 9 44
poznańskie Poznań 8 151 1 237 800 33 57
przemyskie Przemyśl 4 437 380 000 9 35
radomskie Radom 7 295 702 300 15 61
rzeszowskie Rzeszów 4 397 648 900 13 41
siedleckie Siedlce 8 499 616 300 12 66
sieradzkie Sieradz 4 869 392 300 9 40
skierniewickie Skierniewice 3 959 396 900 8 36
słupskie Słupsk 7 453 369 800 11 31
suwalskie Suwałki 10 490 422 600 14 42
szczecińskie Szczecin 9 981 897 900 29 50
tarnobrzeskie Tarnobrzeg 6 283 556 300 14 46
tarnowskie Tarnów 4 151 607 000 9 41
toruńskie Toruń 5 348 610 800 13 41
wałbrzyskie Wałbrzych 4 168 716 100 31 30
warszawskie Warszawa 3 788 2 319 100 27 32
włocławskie Włocławek 4 402 413 400 14 30
wrocławskie Wrocław 6 287 1 076 200 16 33
zamojskie Zamość 6 980 472 100 5 47
zielonogórskie Zielona Góra 8 868 609 200 26 50
Dzisiaj stronę odwiedziło już 30 odwiedzający (206 wejścia) tutaj!
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja