Satyra – gatunek literacki lub publicystyczny łączący w sobie epikę i lirykę (także inne formy wypowiedzi) wywodzący się ze starożytności (pisał je m.in. Horacy), ośmiesza i piętnuje ukazywane w niej zjawiska, obyczaje, stosunki społeczne. Prezentuje świat poprzez komiczne wyolbrzymienie, ale nie proponuje żadnych rozwiązań pozytywnych. Cechą charakterystyczną satyry jest karykaturalne ukazanie postaci. Istotą satyry jest krytyczna postawa autora wobec rzeczywistości, ukazywanie jej w krzywym zwierciadle.
Podział satyry
Ze względu na budowę:
- monolog (np. Świat zepsuty Ignacego Krasickiego)
- monolog ujęty w cudzysłów (np. Do króla)
- dialog (np. Żona modna lub Pijaństwo)
Ze względu na treść:
- polityczna
- społeczno-obyczajowa
- literacka
- przygodowa
- filozoficzna
Głośne satyry polityczne
Satyra polityczna wywołuje niekiedy ostre kontrowersje. W przypadku satyry dotyczącej głów państw czasami dochodzi do protestów, wysyłania not dyplomatycznych i domagania się reakcji rządu za karalną obrazę. Przykłady to:
- Maja Berezowska i sprawa karykatur Hitlera
- Lech Kaczyński i publikacja satyry w "Tageszeitung"