Gaz ziemny - paliwo kopalne pochodzenia organicznego, gaz zbierający się w skorupie ziemskiej w pokładach wypełniających przestrzenie, niekiedy pod wysokim ciśnieniem. Pokłady gazu ziemnego występują samodzielnie lub towarzyszą złożom ropy naftowej lub węgla kamiennego.
Zawartość składników jest zmienna i zależy od miejsca wydobycia, jednak głównym składnikiem stanowiącym ponad 90% gazu ziemnego jest zawsze metan. Oprócz niego mogą występować niewielkie ilości etanu, propanu, butanu i innych związków organicznych i mineralnych.
Zasoby
Zasoby gazu ziemnego na świecie w miliardach metrów sześciennych w roku 2001:
Pozycja |
Państwo |
Zasoby w mld m3 |
* |
Świat |
154 248 |
1 |
Rosja |
47 544 |
2 |
Iran |
22 988 |
3 |
Katar |
14 392 |
4 |
Arabia Saudyjska |
6 198 |
5 |
Zjednoczone Emiraty Arabskie |
6 002 |
6 |
USA |
5 021 |
7 |
Algieria |
4 520 |
8 |
Wenezuela |
4 177 |
9 |
Nigeria |
3 509 |
10 |
Irak |
3 107 |
Zakładając utrzymanie się światowego zużycia gazu ziemnego na około 2500 mld m3 zasoby gazu starczą na sześćdziesiąt kilka lat.
Wydobycie
W światowym wydobyciu gazu ziemnego w 2001 r. przodowały:
Pozycja |
Państwo |
Wydobycie w PJ |
Wydobycie w mld m3[2] |
* |
Świat |
100 000 |
3 300 |
1 |
Rosja |
23 200 |
765,6 |
2 |
USA |
21 100 |
696,3 |
3 |
Kanada |
6 500 |
214,5 |
4 |
Algieria |
3 400 |
122,2 |
5 |
Iran |
2 350 |
77,55 |
6 |
Holandia |
2 200 |
72,6 |
7 |
Norwegia |
2 200 |
72,6 |
8 |
Uzbekistan |
2 150 |
70,95 |
9 |
Meksyk |
2 050 |
67,65 |
Europa
Największym producentem gazu ziemnego w Europie Północnej jest Norwegia, która bogaci się dzięki złożom pod dnem Morza Norweskiego oraz Północnego. Zapewniają one stałe dochody oraz bezpieczeństwo energetyczne temu nordyckiemu państwu.
3 października 2006 na hurtowym rynku gazu w Wielkiej Brytanii nastąpiło niespotykane wydarzenie - ceny osiągnęły po raz pierwszy w historii wartość ujemną. Producenci byli zmuszeni dopłacać odbiorcom, aby pozbyć się nadwyżek towaru. Było to związane z komercyjnym uruchomieniem nowego gazociągu Langeled, transportującego gaz z Norwegii do Anglii. W ramach testów wpompowano do niego dodatkowe ilości gazu, które "zalały" Europę.
Polska
W Polsce gaz ziemny wydobywa się głównie na Podkarpaciu (Przemyśl, Husów, Sanok) i Zapadlisku Przedkarpackim (wysokometanowy), a także w Wielkopolsce i w wyniku odmetanowywania kopalni węgla kamiennego w GOPie.
Podział gazu ziemnego
Ze względu na zawartość składników węglowodorowych:
- suchy (mało propanu i wyższych węglowodorów)
- mokry (propan i wyższe węglowodory w ilościach od 5-10%)
Ze względu na zawartość azotu:
- gazy bezazotowe (zawartość azotu poniżej 1-3%)
- gazy niskoazotowe (zawartość azotu w granicach 3-10%)
- gazy zaazotowane (zawartość azotu powyżej 10%)
Ze względu na zawartość siarkowodoru (siarki):
- gazy małosiarkowe (zawartość siarkowodoru poniżej 0,3%)
- gazy siarkowe (zawartość siarkowodoru w granicach 0,3-3%)
- gazy wysokosiarkowe (zawartość siarkowodoru powyżej 10%)