Rzeczpospolita Krakowska, Wolne Miasto Kraków, Rzeczpospolita Krakowska Wolna, Niepodległa i Ściśle Neutralna (1815-1846) – państwo utworzone na kongresie wiedeńskim, pozostające pod kontrolą trzech państw sąsiednich: Imperium Rosyjskiego, Królestwa Prus i Cesarstwa Austrii. Państwo to zostało utworzone 18 października 1815 r. z południowego skrawka Księstwa Warszawskiego i było pół-demokratyczną republiką konstytucyjną opartą na Kodeksie Napoleona i własnej konstytucji.

Początkowo cieszyło się umiarkowaną autonomią wewnętrzną. Do 1830 r. formalnie władzę wykonawczą sprawował w niej 12. osobowy Senat, w skład którego wchodzili przedstawiciele Izby Reprezentantów, Uniwersytetu Jagiellońskiego i państw opiekuńczych. Władza ustawodawcza należała teoretycznie do pół-demokratycznie wybieranej Izby Reprezentantów, jednak wszelkie decyzje tej Izby mogły być wetowane przez przedstawicieli państw opiekuńczych.

Umiarkowana autonomia wewnętrzna została utracona na skutek sporów wewnętrznych wykorzystanych przez państwa opiekuńcze. Państwa te przekazały w 1828 r. faktyczną władzę Komitetowi Epuracyjnemu, w którym zasiadali tylko posłuszni mocarstwom senatorowie. W trakcie powstania listopadowego wewnętrzna autonomia została czasowo przywrócona, a obszar Wolnego Miasta stał się miejscem wsparcia dla powstańców z innych zaborów.

W 1833 r. państwa opiekuńcze narzuciły Miastu nową konstytucję, która ograniczyła do zupełnego minimum wpływ mieszkańców na losy swojego państwa. Odebrano też Miastu prawo do wolnego handlu. Kres jakiejkolwiek wewnętrznej autonomii położyła okupacja austriacka, która trwała w latach 1836-1846. W 1846 r. wybuchło Powstanie krakowskie, które ostatecznie położyło kres istnieniu tego państwa. Jego tereny zostały 16 listopada 1846 r. formalnie przyłączone do Austrii.