Unia personalna (łac. persona - osoba) – związek dwóch lub więcej państw posiadających wspólnego monarchę (króla) lub inny organ władzy, przy zachowaniu przez te państwa odrębności prawnej, politycznej, a niekiedy także ustrojowej

Przykładem może być, trwająca w latach 1603–1649 i 1660–1707, unia Anglii i Szkocji pod berłem Stuartów, Anglii z Holandią w latach 1688–1702, Anglii z Hanowerem 1714-1837, unia Polski z Litwą w latach 1385–1569 (z przerwą w latach 1440–1447 i 1492–1501). Inne przykłady to Unia kalmarska 1397 - 1523, kiedy to Dania, Szwecja i Norwegia miały wspólnego władcę, podobnie jak unia szwedzko-norweska 1814-1905; lub unia iberyjska Hiszpanii i Portugalii pod berłem jednego monarchy w l. 1580–1640.

Współcześnie charakter unii personalnej mają:

• Związek byłych kolonii brytyjskich z metropolią w ramach Commonwealth realm. Monarcha Wielkiej Brytanii (obecnie królowa Elżbieta II) – jest również głową następujących państw: Australii, Antigui i Barbudy, Bahamów, Barbadosu, Belize, Grenady, Jamajki, Kanady, Nowej Zelandii, Papui-Nowej Gwinei, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyn, Tuvalu i Wysp Salomona.

W unii personalnej z państwami Commonwealth realm znajdują się także państwa stowarzyszone z Nową Zelandią – Niue i Wyspy Cooka których głową jest również brytyjski monarcha.

• związek Stolicy Apostolskiej z państwem Watykan, które w teorii stanowią dwa odrębne podmioty prawa międzynarodowego (w praktyce utożsamiane jako jeden) zaś ich wspólną głową jest Papież – obecnie Benedykt XVI.
• związek Andory z Francją: Prezydent Francji (obecnie Nicolas Sarkozy) jest również współksięciem Andory (wraz z współksięciem episkopalnym – biskupem Seo de Urgel).
• związek państw stowarzyszonych z USA: Mariany Północne, Portoryko – uznają prezydenta USA (obecnie Barack Obama) za głowę państwa.