Prawo rodzinne - wyspecjalizowany dział prawa cywilnego regulujący stosunki prawne w rodzinie zarówno niemajątkowe i majątkowe, jej istnienie i funkcjonowanie, stosunki wewnątrz rodziny jak i z osobami trzecimi.

W Polsce kwestie związane z prawem rodzinnym reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks cywilny i ustawy szczegółowe. Źródłem prawa rodzinnego w ustawodawstwie polskim jest Kodeks rodzinny i opiekuńczy, który powstał 25 lutego 1964 r. i był od tego czasu wielokrotnie zmieniany, ostatnio w 2004 roku. Kodeks ten stanowi niejako uzupełnienie przepisów Kodeksu cywilnego, mimo że materia którą reguluje została zawarta w odrębnym akcie prawnym.

Własną regulację praw rodzinnych zawiera również Traktat konstytucyjny UE, gdzie w rozdziale II zawarte zostało prawo do założenia rodziny i zawarcia małżeństwa, zakaz dyskryminacji, różnorodność kulturową, religijną i językową, równouprawnienie kobiet i mężczyzn, prawa dziecka, ochrona życia rodzinnego i zawodowego i tym samym prawa te zostały w sposób znaczący rozwinięte, także z punktu widzenia teorii praw człowieka.

Podstawowe pojęcia związane z prawem rodzinnym to:

• małżeństwo
• przysposobienie
• obowiązek alimentacyjny
• opieka
• kuratela

Prawo rodzinne (rozwój historyczny)

• Państwo zaczęło ingerować w stosunki rodzinne w XVIII wieku.
• Kodeks Napoleona nie mówił o władzy rodzicielskiej, ale o ojcowskiej.
• Ojciec miał prawo karcenia domowego (ius castigandi) - dopiero od XIX w. wprowadzono sankcje przeciw nadużywaniu karcenia dzieci.
• Dopiero ABGB, a szerzej BGB umożliwiały dziecku prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.