Pasja (ang. The Passion of the Christ) – dramat filmowy z 2004 roku w reżyserii Mela Gibsona. Obraz przedstawia ostatnie dwanaście godzin Jezusa Chrystusa przed ukrzyżowaniem. Premiera filmu odbyła się w środę popielcową, 25 lutego 2004 roku.

Obsada 

• James Caviezel – Jezus Chrystus
• Maia Morgenstern – Maria, matka Jezusa
• Monica Bellucci – Maria Magdalena
• Rosalinda Celentano – szatan
• Claudia Gerini – żona Piłata
• Sergio Rubini – Dobry Łotr
• Matt Patresi – Janus
• Luca Lionello – Judasz Iskariota
• Jarreth J. Merz – Szymon
• Pietro Sarubbi – Barabasz
• Hristo Shopov – Poncjusz Piłat
• Andrea Refuto – młody Jezus
• Luca de Dominicis – Herod
• Toni Bertorelli – Annasz
• Giacinto Ferro – Józef z Arymatei
• Francesco de Vito - Piotr
• Hristo Jivkov – Jan
• Fabio Sartor – Abenader
• Mattia Sbragia – Józef Kajfasz
• Olek Mincer – Nikodem
• Romuald Andrzej Kłos – rzymski żołnierz

Ekipa 

• reżyseria: Mel Gibson
• scenariusz: Benedict Fitzgerald, Mel Gibson
• zdjęcia: Caleb Deschanel
• muzyka: Jack Lenz, John Debney
• scenografia: Francesco Frigeri

Realizm

Scenariusz do filmu napisano na podstawie Biblii oraz wizji Anny Katarzyny Emmerich, zawartych w książce zatytułowanej Pasja. Aby podnieść realizm filmu, kwestie mówione są w dwóch wymarłych językach, którymi posługiwano się w czasach Chrystusa: łacińskim i aramejskim. Gibson zadbał także o to, aby przedstawienie męki Pańskiej zobrazowane zostało jak najbardziej realnie, będąc później za to szykanowanym.

Kontrowersje i reakcja publiczności 

Film wzbudzał wiele kontrowersji na długo przed jego ukończeniem, szczególnie wśród środowisk katolickich. Niepewnością napawało między innymi to, jak przedstawione zostaną losy Chrystusa, czy nie będzie to bluźnierstwem. Protestowały również środowiska żydowskie, dopatrujące się w filmie treści obwiniających Żydów za śmierć Chrystusa. Niedługo przed premierą kopie filmu przedstawione zostały księżom, którzy chwalili film i zachęcali do jego obejrzenia. Pojawiło się wiele głosów krytykujących Gibsona za zbytnie okrucieństwo i sadyzm.

Reakcja widzów była jednak w większości wypadków pozytywna: podczas seansu wielu ludzi nie kryło łez, oglądając mękę Chrystusa. Po projekcji filmu widzowie wychodzili z kin z zaczerwienionymi oczyma, dla wielu Pasja okazała się punktem zwrotnym w ich życiu, po obejrzeniu filmu postanowili coś w sobie zmienić. O pozytywnym przyjęciu Pasji może także świadczyć box-office: film uplasował się na trzeciej pozycji najlepszych filmów 2004 roku (przed nim znalazły się, kolejno: Shrek II i Spider-Man II), a w rankingu najlepszych filmów wszech czasów zajmuje obecnie dwudziestą czwartą pozycję. Przy zaledwie kilkudziesięciomilionowym budżecie, film przyniósł zyski w wysokości ponad sześciuset milionów dolarów.

Pasja ponownie w kinach 

W 2005 roku na krótko przed Wielkanocą w niektórych krajach ponownie wprowadzono Pasję do kin, tym razem w wersji okrojonej przez reżysera – z filmu wycięto najdrastyczniejsze sceny, aby złagodzić reakcje widzów. Jeżeli ponowne wprowadzenie Pasji powiedzie się, wprowadzana będzie ona do kin co roku w okresie wielkanocnym.

Fabuła 

Film rozpoczyna się w momencie modlitwy Chrystusa w Ogrodzie Getsemani po Ostatniej Wieczerzy, gdzie opiera się namowom szatana. Zdradzony przez Judasza Iskariotę Jezus zabrany zostaje do Jerozolimy, gdzie pod zarzutem bluźnierstwa skazany zostaje na śmierć i postawiony przed obliczem Poncjusza Piłata, który – nie doszukując się w Chrystusie winy – wyrok pozostawia tłumowi, to tłum ma wybrać, kto zostanie ukrzyżowany: Chrystus, czy morderca Barabasz. Tłum ułaskawia Barabasza, a Chrystus poddany zostaje karze chłosty. Gdy Chrystus zmaltretowany ponownie wraca przed oblicze Piłata, ten pyta tłum: Czy to nie wystarczy? Nie wystarcza – Piłat umywa ręce i każe wykonać wolę tłumu. Chrystus dostaje krzyż, który dźwigać ma ulicami Jerozolimy na szczyt Golgoty. Tam też zostaje do niego ostatecznie przybity i umiera, wypowiadając bezpośrednio przed śmiercią słowa: Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha Mego.

Nagrody

Film otrzymał 3 nominacje do Oscara w kategoriach Najlepsza Muzyka, Najlepsze Zdjęcia i Najlepsza Charakteryzacja. Ponadto James Caviezel otrzymał nominację do MTV Movie Awards w kategorii Najlepszy Aktor.