Panzerfaust - niemiecki bezodrzutowy granatnik przeciwpancerny jednorazowego użytku.
Historia ]
W roku 1942 powstał prototyp pocisku Faustpatrone (niem. dosłownie "nabój pięściowy"). Była to głowica o ładunku kumulacyjnym osadzonym na krótkiej rurze i miotana ładunkiem prochowym. Doskonałe wyniki balistyczne spowodowały opracowanie bezpiecznego sposobu wystrzeliwania głowicy. Na przełomie 1942 i 1943 roku pojawiło się ostateczne rozwiązanie: przedłużono rurową wyrzutnię, skonstruowano mechanizm odpalający wraz z prostym celownikiem oraz nadkalibrową głowicę stabilizowaną brzechwami ze sprężynującej, miękkiej blachy, które rozwijały sie po wystrzeleniu.
Pierwsze egzemplarze Panzerfaustów (niem. „Pancerna pięść”) - Panzerfaust 30 klein i 30 - trafiły na front już w połowie 1943 roku, szybko zyskując uznanie.
Oba modele odróżniał jedynie kaliber głowicy i zdolność przebicia pancerza. Ładunek kumulacyjny w głowicy wykonany był z heksolitu (stopu trotylu i heksogenu), którego efekt kumulacyjny dodatkowo wzmagała wkładka o odpowiednim, stożkowym kształcie, wykonana z miękkiej blachy (miedzi, ze względu na koszty, nie stosowano). Dla polepszenia własności aerodynamicznych głowica miała czepiec balistyczny, detonowana była prostym zapalnikiem bezwładnościowym, uderzającym w spłonkę osadzoną w małym ładunku pobudzającym Zundladung 34. Zapalnik był dodatkowo zabezpieczony (przed przypadkowym zadziałaniem) przez spiralną sprężynę, a cały ww. zespół znajdował się za ładunkiem kumulacyjnym. Rurowa wyrzutnia wykonana była z miękkiej stali i była trwale połączona z mechanizmem odpalającym i celownikiem. Wewnątrz rury umieszczano tekturowy pakiet z prochem – ładunkiem miotającym. Koniec rury zatkany był kartonową pokrywką, zabezpieczającą przed przypadkowym zapchaniem przewodu wyrzutni – przy strzale wyrzucało go ciśnienie gazów prochowych. Mechanizm odpalający składał się z iglicy ze sprężynką, przycisku spustowego, bezpiecznika, nadto dźwigni napinającej, będącej zarazem celownikiem. Działanie bezpiecznika polegało na zasłonięciu kanału ogniowego wiodącego od spłonki do ładunku prochowego. Jeśli tuleja bezpiecznika została przekręcona o 1/4 obrotu, odsłaniał się kanał ogniowy.
Kolejne modele Panzerfausta, odpowiednio: 60, 100, 150, różnił kaliber głowicy i wielkość ładunku miotającego. Konstrukcja i mechanizm nie ulegał istotnym zmianom, z racji wzrastania zasięgu broni modyfikacjom ulegały nastawy celowników. Jedynie we wzorze 150 wprowadzono (a był to już początek 1945 roku) wielokrotne użycie wyrzutni rurowej. Osiągnięto to przez umieszczenie ładunku miotającego w głowicy oraz przez wzmocnienie rury. W wyniku problemu z transportem model ów nie wszedł do walki. Model 250 (o teoretycznym zasięgu 250 m) z racji zakończenia wojny nie opuścił desek kreślarskich nigdy nie wchodząc nawet w fazę prototypową. Z racji coraz większych problemów z dostępnością metalu, naukowcy niemieccy próbowali skonstruować Panzerfausta z rurą wielorazowego użytku wykonaną z tektury, lecz prace nad tym projektem przerwał koniec wojny. Opracowano również głowicę odłamkową, z nacięciami, poprawiającymi właściwości aerodynamiczne oraz donośność ułatwiając również rażenie siły żywej przeciwnika. Panzerfaust jako indywidualna broń przeciwpancerna był zgodnie z zamierzeniami bronią tanią, łatwą w produkcji, prostą w użyciu i skuteczną.
Dane taktyczno-techniczne
Dane taktyczno-techniczne granatników Panzerfaust
Wzór |
Panzerfaust
klein |
Panzerfaust
groß |
Panzerfaust
60 m |
Panzerfaust
100 m |
Panzerfaust
150 m |
Panzerfaust
250 m |
Kaliber wyrzutni (mm) |
28-33 |
44 |
44 |
44 |
? |
? |
Długość wyrzutni (cm) |
80 |
80 |
80 |
115 |
115 |
60 |
Kaliber pocisku (mm) |
100 |
150 |
150 |
150 |
? |
? |
Przebijalność pancerza (mm) |
140 |
220 |
220 |
200 |
360 |
? |
Masa ładunku miotającego (g) |
56 |
95 |
140 |
190-200 |
? |
? |
Masa pocisku (kg) |
1,3 |
2,9 |
2,9 |
? |
? |
? |
Masa całkowita (kg) |
3,25 |
5,1 |
6,1 |
6,8 |
? |
? |
Prędkość początkowa pocisku (m/s) |
25-8 |
30 |
48 |
60 |
85 |
150 |
Donośność skuteczna (m) |
30 |
30 |
60 |
100 |
150 |
250 |