Lizbona (port. Lisboa, wym. liżboa) jest stolicą Portugalii. Położona jest na wybrzeżu Atlantyku nad ujściem Tagu. W granicach administracyjnych Lizbony mieszka około 600 000 mieszkańców, a cała aglomeracja ma około 2 600 000 mieszkańców. Miasto podzielone jest na 53 gminy (freguesias).
Historia
Obszar dzisiejszej Lizbony zamieszkany był co najmniej od czasów rzymskich. Ówczesna osada występuje w źródłach jako Olisipo. W starożytności był to rejon osadnictwa Luzytanów i być może punkt handlowy Fenicjan (czego dotąd nie potwierdziły badania archeologiczne). W VIII wieku miasto zostało zajęte przez Maurów z Afryki północnej i nazwane Lishubną. W 1147 roku została zdobyta przez krzyżowca i pierwszego władcę Portugalii, Alfonsa I Zdobywcę (Dom Afonso Henriques). Pierwszym biskupem Lizbony został angielski krzyżowiec Gilbert z Hastings. W 1255 roku król Alfons III przeniósł stolicę Portugalii z Coimbry do Lizbony. W 1290 powstał w Lizbonie uniwersytet. W okresie wielkich odkryć geograficznych (XV-XVII wiek) z Lizbony, a ściślej z jej portu Belém, wyruszyło wiele wypraw morskich, które przyczyniły się do rozwoju królestwa i jego stolicy. 26 stycznia 1531 roku miasto zostało dotknięte przez trzęsienie ziemi, w którym zginęły tysiące jego mieszkańców. W dzień Wszystkich Świętych 1 listopada 1755 miało miejsce kolejne potężne trzęsienie ziemi (9 stopni w skali Richtera, które pochłonęło ok. 60 000 ofiar i praktycznie zrujnowało Lizbonę. Przetrwały jedynie zabudowania dzielnic Alfamy i Belém. Z inicjatywy ministra króla José I, markiza Pombala miasto zostało odbudowane. 5 października 1910 wybuchła w Lizbonie rewolucja republikańska. 25 kwietnia 1974 rozpoczęła się rewolucja goździków.
Zabytki
- zamek św. Jerzego
- katedra św. Antoniego
- Klasztor Hieronimitów w Belém
- Torre de Belém w dzielnicy Belém
- Pomnik odkrywców
Gospodarka
Główne dziedziny przemysłu w rejonie Lizbony to przemysł stalowy, włókienniczy, chemiczny, ceramiczny, stoczniowy i rybołówstwo.
Lizbona posiada oceaniczny port handlowy i wojenny.
Stacja kolejowa Estação de Santa Apolónia.
Sławni ludzie związani z Lizboną
- Antoni Padewski, urodzony w Lizbonie w 1195 roku
- papież Jan XXI, z urodzenia Petrus Juliani (1215-1277)
- Katarzyna Bragança (1638-1705)
- Richard William Church (1815-1890)
- Fernando Pessoa, urodzony w Lizbonie w 1888 roku, poeta
- Amália Rodrigues (1920-1999), śpiewaczka fado
- Mário Soares (urodzony w 1924), polityk
- Eusébio (urodzony w 1942), piłkarz
- José Manuel Durão Barroso (urodzony w 1956), polityk
- Dulce Pontes (urodzona w 1969), piosenkarka
